Ḥa thượng Hải Đức trụ tŕ chùa Hải Đức ở Huế và cũng là người thừa kế chùa Hải Đức tại Nha Trang. Sau, Ngài cúng chùa Hải Đức Nha Trang cho Giáo hội Phật giáo Trung phần. Ngài mở Phật học viện Trung phần và cử Thượng tọa Trí Thủ vào làm giám đốc Phật học viện.
Năm ấy, Ngài trên 80 tuổi, Ngài không đau ốm chi. Biết ḿnh sắp về Tây Phương nên sáng ngày 8 tháng 4 Âm lịch, Ngài bảo bà cô nấu ăn, “Hôm nay cô đi chợ mua hoa trái về cúng vía Phật. Trưa nay thầy về Tây Phương đó.”
Bà cô nói, “Bạch Ḥa thượng, năm nay giáo hội làm lễ Phật Đản vào ngày rằm chớ không làm ngày mùng 8 nữa.”
Ḥa thượng nói, “Thế à? Thôi, để đến rằm cũng được.”
Thế rồi đến ngày rằm, bà cô đi chợ mua hoa trái để cúng lễ Phật đản. Ḥa thượng bảo thầy tri sự quét chùa sạch, chưng hoa quả, và khi đúng ngọ, lên hương đèn cúng vía.
Nửa buổi, Ḥa thượng bảo thị giả hái các bông hoa, nấu nước cho Ngài tắm, thay đồ mới và bảo bà cô khuấy một chén bột ḿnh tinh để Ngài dùng. Đến gần trưa, Ngài hỏi thầy tri sự, “Đúng ngọ chưa?”
Thầy tri sự nói, “Đă gần đúng giờ ngọ rồi.”
Ḥa thượng bảo thầy tri sự, “Mặc áo, lên chùa, đốt hương đèn, đánh trống Bát Nhă. Thầy sẽ đi đó.”
Thầy tri sự lên chùa đốt đèn nhang xong, đánh trống Bát Nhă, rồi xuống nhà tổ, thấy Ḥa thượng ngồi tư thế thiền định. Thầy đến đưa tay trước mũi, th́ Ḥa thượng đă đi rồi.
Thầy liền qua chùa Từ Đàm báo cho giáo hội biết. Giáo hội cũng vừa làm lễ Phật Đản xong. Chư Thượng tọa, Đại đức, tăng ni liền qua chùa Hải Đức tiếp tục hộ niệm. Một giờ sau, đỡ Ḥa thượng nằm xuống và lo tang lễ.
Như vậy, Ḥa thượng đă biết trước giờ chết và hẹn lại một tuần. Ngài ra đi một cách ung dung, tự tại.
Nên biết pháp môn Tịnh Độ là một pháp môn mầu nhiệm, đường tắt trong đường tắt, ngàn kinh muôn luận đều chỉ quy. Cổ đức dạy:
Mấy trùng cửa pháp ngó mơ màng
Có cửa Tây Phương rất mở mang
Đă dễ tu hành mau chứng quả
Xin người niệm Phật chớ nghi nan.
Tu về Tịnh Độ sướng hơn tiên
Ít nhọc công phu khỏi tốn tiền
Sáu chữ Di Đà tiêu nghiệp chướng
Một câu niệm Phật giải oan khiên.
Cơi trần mới phát ba lời nguyện
Ao báu đà lên chín phẩm sen
Khuyên khách Ta Bà mau tiến bộ
Tu về Tịnh Độ sướng hơn tiên.
Góp Nhặt Lá Bồ Đề
Thích Tịnh Nghiêm