T́nh Sử Lương Sơn Bá Chúc Anh Đài
Ngày xưa, xưa thật là xưa
Có nàng họ Chúc mới vừa cập kê
Công dung ngôn hạnh mọi bề
Lại thêm hương sắc sánh tề Chiêu Quân
Anh Đài tên nhẹ như vân
Dù nhi nữ vẫn chuyên cần sớm hôm
Sách đèn học của phụ thân
Chẳng bao lâu đă có phần giỏi hơn
Nhưng nào có được đến trường
Xin cha nàng muốn lên đường ra kinh
Song thân nghe hết sự t́nh
"Con sao chẳng biết phận ḿnh nữ nhi
Học nhiều rồi để làm chi
Mà con gái chẳng được thi đâu nào
Làng bên có bậc trưởng hào
Đă cho người ngỏ lời chào làm sui
Cha đang có ư nhận lời
Làm sao con lại muốn rời nhà đi!"
"Thư a cha dù chẳng được thi
Nhưng con vẫn muốn học v́ mở mang”
Người cha nghe nói gạt ngang
"Không, con không được nhập tràng đâu con"
Anh Đài buồn bă héo ṃn
Biếng ăn biếng ngủ chẳng c̣n muốn chi
Rồi lâm bệnh, ốm li b́
Cả nhà viên ngoại sầu bi muộn phiền
Mẹ nàng nóng ruột như điên
Thường vào chăm sóc nhủ khuyên đôi lời
Con ơi phải biết trên đời
Đổi thay số mạng phải chơi đâu nào
Con đâu là bậc anh hào
Ḿnh thân phận gái má đào thiệt thua
Anh Đài gắng gượng bẩm thưa
Nếu cha cho phép con đưa ư này
Bỏ son phấn, giả làm trai
Trên kinh đô đó nào ai biết ḿnh
Song thân nghe nói hợp t́nh
Lại thêm phần muốn con b́nh an khang
Gọi gia nhân soạn hành trang
Anh Đài mừng rỡ bệnh nàng khỏi ngay
Từ nay cho đến hết ngày
Lên đường đi học, giả trai tập lần
Phấn son cất dấu dần dần
May là trai tráng cũng cần lược gương
Tóc dài, xưa chuyện b́nh thường
Áo quần đổi kiểu đường đường nam nhi
Nhưng mà sao đẹp quá đi
Mỗi lần ra khỏi nhà th́ gái mê
Các cô thiếu nữ bên tề
Thấy "chàng" quá đẹp nên về tương tư
Biết đâu "chàng" cũng tiểu thư
Mày ngài mắt phượng, Tương Như chẳng bằng
Kinh đô ánh sáng huy hoàng
Ở đâu cũng cảnh giầu sang lạ lùng
Nhưng bên cạnh nỗi khốn cùng
Hai bề khác biệt từng vùng cách xa
Ngôi trường đồ sộ nguy nga
Tim Anh Đài đập như là trống quân
Ngại ngùng cất bước đến gần
Người thầy nghiêm khắc, muôn phần uy nghi
Tay thầy cầm cuốn Kinh Thi
Giọng người sang sảng có ǵ phục hơn
Thấy nàng người hỏi ôn tồn
"Chẳng hay con đă học xong những ǵ?"
Thưa thầy con chẳng biết chi
Ở nhà thân phụ chỉ thi Tú Tài
Tên con là Chúc Anh Tài
Ngũ Kinh con đă học ngoài năm năm
Người thầy nhân ái từ tâm
Hỏi qua đôi lúc biết rằng học hay
"Vào trường cố gắng từ đây
Chuyên cần sách vở có ngày tiến thân!"
Anh Đài tay chắp miệng vâng
Thản nhiên ngoài mặt mừng thầm bên trong
Thâm tâm tự nhủ ḷng rằng
Thầy không nhận được ta thân yếu mềm
Phen này quyết học cho chuyên
Khỏi công cha mẹ phải khuyên nhủ ǵ
Người thầy gọi "Này đồ nhi"
Trước khi học chữ lễ nghi phải rành
Nhất là ở chốn kinh thành
Làm điều không phải, mất thanh danh trường
Một là phải trọng cương thường
Hai là phải biết nhún nhường người cao
Thôi th́ trẻ tuổi đến sau
Trưởng tràng thầy gọi, con chào là anh
Tiếp lời sư phụ thật nhanh
Một người nho nhả áo xanh bước vào
Ôi trông tuấn tú làm sao
Tuổi chừng hăm mốt, thanh tao quá chừng
Anh Đài bất chợt thẹn thùng
Pḥng khuê chưa biết, chưa từng gặp ai
Giờ đây trước mắt anh tài
Khiến cho tâm tưởng cô Đài ngất ngây
Tưởng ḿnh đang giữa cơn say
Bên tai không rơ tiếng thầy nói chi
"Chẳng hay tên đệ là ǵ?
Tiểu huynh Sơn Bá, họ th́ họ Lương"
Giọng người lạ thật dễ thương
Cho nàng Chúc nữ chợt vương vấn nhiều
Ánh lên gương mặt yêu kiều
Má đào đỏ rực thiếu điều tới tai
Muội ... đệ tên là Chúc Anh Đài
À không là Chúc Anh Tài đó huynh
Lương Sơn Bá cũng giật ḿnh
Sao anh chàng lại đẹp h́nh thế kia
Học đường tan trống ra về
Thầy chia cho ở cận kề Lương Sơn
Hai người sánh bước trên đường
Nắng chiều theo ánh tà dương tắt dần
Bước chân vô giác cứ gần
Sau vài câu chuyện đă thân nhau rồi
Vầng dương khuất phía sau đồi
Tiếng chuông chùa dội xa vời bâng quơ
Ngày đầu đi học như mơ
Phải chăng người đó ta chờ đă lâu
Anh Đài thao thức canh thâu
Trong pḥng bên cạnh chàng nào biết đâu
Ánh dương vừa tỏ hàng dâu
Bóng cây cau dội trên đầu tường vôi
Một đêm mộng đẹp qua rồi
Anh Đài tỉnh dậy tiếc thôi kể ǵ
Đêm qua nằm ngủ lạ kỳ
Trong mơ thấy được cùng đi với chàng
Hái hoa, đuổi bắt bướm vàng
Thẹn thùng mỗi lúc tay chàng chạm tay
Tiếng gà trống gáy ban ngày
Tiếng hàng bán dạo bên này bên kia
Anh Đài c̣n tưởng trong mê
Chợt Lương Sơn Bá chẳng nề cửa song
Vô tâm tính bước vào pḥng
"Đệ ơi, đă sửa soạn xong chưa nào"
"Đừng Huynh, huynh chớ bước vào
Đệ chưa sửa soạn, dám nào gặp Huynh"
Chúc Anh Đài thật giật ḿnh
Kéo chăn che kín thân h́nh đẹp xinh
Lương Sơn Bá vốn vô t́nh
"Chúng ḿnh bạn học, chúng ḿnh thân nhau
Gặp nhau buổi sáng chẳng sao
Cớ sao đệ giống kẻ nào lạ xa"
"Huynh ơi, chờ đó đệ ra
Huynh mà vào đệ chẳng tha đâu à"
Lương Sơn Bá vốn thật thà
Thấy anh bạn học cho là tính quan
Trước giờ gác ngọc lầu vàng
Không quen người khác cùng gian chung pḥng
Anh Đài trong bụng phập phồng
Lo thay trang phục, dấu ṿng đeo tay
Chải đầu, quấn mái tóc mây
Đội khăn cho giống những tay học tṛ
Bước ra Sơn Bá trầm trồ
Đệ ơi đẹp quá, các cô xiêu ḷng
Nàng nghe g̣ má ửng hồng
Huynh ơi, cô nào mà lại phải ḷng đệ đâu
Nghe xong Sơn Bá lắc đầu
"Đệ trông đẹp thế chẳng cầu các cô
Thế nào chẳng có người mơ
Thế nào đệ chẳng đă thơ mộng nhiều"
"Thôi huynh đừng để đệ kiêu
Đệ không chịu nói những điều đó đâu"
Hai người sánh bước qua cầu
Mặt trời ló dạng trên đầu núi xa
Một người đẹp tựa quỳnh hoa
Một người tuấn tú như là tùng dương
Các cô thôn nữ bên đường
Ngừng tay làm việc mà gương mắt nh́n
Hai chàng dáng dấp thư sinh
Hai chàng đẹp dáng đẹp h́nh thanh tao
Cổng trường mở, cả hai vào
Đồng môn ra đón, hỏi chào vang sân
Lương Sơn Bá lắm bạn thân
Nhưng giờ đây đă thấy gần nàng hơn
Hai người giỏi trội mọi môn
Kinh văn thi phú thầy luôn khen tài
Lương Sơn Bá, Chúc Anh Đài
Trong trường nức tiếng, ở ngoài vang danh
Thầy yêu bạn quư đă đành
Nhiều nơi sang trọng muốn nhanh chân mời
Các nàng nương tử nơi nơi
Khóc thầm trên gối v́ người đẹp trai
Chẳng ai nghĩ đến Anh Đài
Thư sinh trắng trẻo mày ngài mắt to
Lại là cô gái ngây thơ
Đang say đắm dệt khúc tơ âm thầm
Trời vừa mới chuyển sang xuân
Tuyết tan trên núi, sương dần lui xa
Hoa thơm cỏ ngọt chan ḥa
Tưng bừng đua nở, chân ngà đón đưa
Chiều chiều trong tiếng chuông chùa
Có đôi bạn trẻ vui đùa bên nhau
Đường về qua mấy nhịp cầu
Sáng khuya đèn sách, tâm đầu ư chung
Một hôm chàng hỏi mông lung
Hỏi người môn đệ vẫn cùng sôi kinh
Tương lai chắc có dự tŕnh?
Trong tim đă có bóng h́nh ai chưa?
Anh Đài đỏ mặt xin thưa
"Đệ không có thích dây dưa cô nào
C̣n Huynh, t́nh sử ra sao?
Có ai giăng mắc đón rào hay chăng?"
Lương sinh thành thật nói rằng
"Từ khi biết đệ chẳng màng đến ai
Lạ thay đệ cũng là trai
Mà sao huynh mến vượt ngoài lệ thông"
Anh Đài thẹn, má ánh hồng
"Huynh đừng nói nữa đệ không chịu nào
Lương Huynh dáng dấp thanh tao
Chắc là đă có biết bao nhiêu người"
"Đệ ơi, chớ có nói chơi
Tiểu thư họ Đặng chỉ mời đệ thôi
Nàng ta thương mến đệ rồi
Huynh nghe sư phụ được lời người ta"
Hai người bốn mắt chan ḥa
Một bên t́nh thật, một là vô tư
Êm trôi ngày tháng kinh thư
Xuân đi hạ đến và thu chớm mùa
Lá rơi trên mái ngôi chùa
Đàn chim xây tổ cho vừa kịp đông
Học tŕnh niên khóa vừa xong
Một hôm thầy gọi cả trường tập thi
Lương Sơn Bá đậu hạng nh́
Thủ khoa hạng nhất năm ni Anh Đài
Mỗi người phóng bút hai bài
Thầy khen tấm tắc đọc hoài cho nghe
Đọc rằng:
" Hoa viên kiến tuyết t́nh
Độc ẩm đáo thiên minh
Bắc phong xuy thanh trúc
Lạc diệp há hậu đ́nh"
-------------------------------
"Tha nhân trường dạ
Đăng đăng tâm hoài
Tử biệt aí nhân cùng tận khổ
Nhất sinh kư thác đoạn trường ai"
--------------------------------
Tô Giang linh ảo khẩu Thiên Kiều
Phản ánh tà dương tịch cô liêu
Lữ khách quá giang tâm trầm tích
Tô Giang linh ảo khẩu Thiên Kiều
--------------------------------------
Bạn bè tấm tắc khen tài
Lương Sơn Bá giỏi, Anh Đài c̣n hơn
Nhưng nàng nét mặt chợt buồn
Nghĩ ḿnh phận gái học trường, chẳng thi
Giả trai đi học khó ǵ
Nếu mà ứng thí khinh khi luật trời
Lộ ra tru diệt ba đời
Phép vua luật nước chẳng ngơi tay nào
Buồn dâng ḍng lệ tuôn trào
Làm Lương Sơn Bá nôn nao cơi ḷng
Sao hiền đệ lại khi không
Khóc như con gái thầy trông bạn nh́n
Hiền đệ xem, hai đứa ḿnh
Nhất nh́ trên bảng, về tŕnh mẹ cha
Anh Đài vừa mới nghe qua
Đổi buồn vui lại như là trẻ thơ
Chẳng hao công bố mẹ chờ
Nuôi ăn nuôi học đến giờ thành nhân
Hai người càng lúc càng thân
Thoáng qua lớp học đă gần hết năm
Rủ nhau dạo biển cát trầm
Trên đầu mây trắng mấy tầng thênh thang
Cát in nhạt dấu dă tràng
Vết chân trong ánh nắng vàng chiều hôm
Gió đùa cây cỏ trên cồn
Phi lao nghiêng ngả ngoài thôn dạt dào
Sóng xô bọt trắng băi dài
Có đôi chim trắng bay hoài không ngơi
Lênh đênh góc biển chân trời
Một con thuyền nhỏ ngoài khơi chập chùng
Mênh mông mặt biển mịt mùng
Biết đâu là bến là vùng ghé chân
Nắng chiều sắc đỏ tắt dần
Nửa phần luyến tiếc nửa phần bâng quơ
Tin đâu đưa lại bất ngờ
Chúc gia trang có nhắn thơ ra rằng
Chúc ông bệnh nặng muôn phần
Anh Đài cấp tốc phải cần về ngay
Bùi ngùi hai trẻ chia tay
Một lần xa biết có ngày gặp nhau
Anh Đài ḷng dạ âu sầu
Đêm khuya nức nở giải dầu với ai
Lén vào sư mẫu khóc dài
Lột khăn xơa mái tóc mai đen tuyền
Tội con xin tạ thiên niên
V́ chưng muốn học cho nên dối thày
Lạy sư mẫu một lạy này
Xin cho con được tỏ bày tâm can
Con đây đă mến thương chàng
Kiếp này chỉ muốn đá vàng với nhau
Gửi người khăn với ngọc châu
Xin cho Sơn Bá biết câu hứa thề
Mong chàng cấp tốc liệu bề
Cho người đến hỏi con về nhà Lương
Sư mẫu nghe thật cảm thương
Hứa rằng rồi sẽ liệu đường giúp cho
Trong ḷng như mối tơ ṿ
Ngày đưa mưa đổ khắp bờ đường đi
Anh Đài chan chứa sầu bi
Phần Lương Sơn Bá chẳng ǵ đau hơn
Tiễn nhau cứ một khúc đường
Tay buông lại nắm, lệ vương mắt đầy
Hôm sau sư mẫu t́m ngay
Lương Sơn Bá, kể chuyện ngày hôm qua
Lương Sinh bừng tỉnh giấc ngà
Trời, em Chúc Nữ hóa là giả trai
Một trang quốc sắc đa tài
Thế mà em đă đi ngoài dặm xa
Khăn thêu, ngọc quư tặng ta
Giữ làm tín vật gọi là hứa hôn
Chàng Lương vào gặp sư tôn
Xin người cho phép về luôn quê nhà
Thầy nghe sư mẫu kể qua
Mong cho đôi trẻ hợp ḥa cho nhanh
Lương Sinh đêm đó mộng lành
. ..
"Thấy Anh Đài đẹp như tiên giáng trần
Thấy nàng hái nhẹ đóa hồng
Nâng niu như sợ đau ḷng nụ hoa
Hương thơm theo gió bay xa
Lương Sơn Bá chẳng biết là từ đâu
Dáng Anh Đài thoáng bên lầu
Như trong ảo mộng, mặc dầu nắng khơi
Phải người vừa hé môi cười
Nên ngàn giọt nắng tươi vui giỡn đùa
Áo em trắng, tuyết phải thua
Ḷng c̣n trinh bạch, hồn chưa đọa đày
Tiếng ca ngân vọng ngàn mây
Anh Đài! Huynh sợ muội bay về trời
Muội nhớ nhé, nhớ suốt đời
Đừng t́m đôi cánh, đừng đ̣i thăm quê
Thiên đ́nh hăy tạm quên về
Trần gian ở trọn câu thề với nhau"
...
Nắng lên vừa khỏi chân cầu
Lương Sơn vào tạ, cúi đầu bẩm thưa
"Chào thầy, sư mẫu, đă trưa
Ơn thầy, sư mẫu con chưa báo đền
Việc xong con trở lại liền
Khoa này quyết đậu Trạng Nguyên mới về"
Chàng Lương hồi bước về quê
Nghe ḷng hoa nở bốn bề xôn xao
Như trong một giấc mộng đào
Đài ơi! hẹn gặp em vào tháng sau
...
Anh Đài vội vă về mau
Nghĩ cha lâm bệnh mà đau mà buồn
Đến nơi nhà cửa vẫn thường
Phụ thân dứng trước tiền đường đón con
Mẫu thân dáng dấp bồn chồn
Anh Đài chột dạ chẳng c̣n biết chi
Lạy cha lạy mẹ có ǵ
Mà con trẻ phải cấp kỳ về đây
Mừng cha vẫn khỏe dù gầy
Mẹ, con thấy được đầy đặn hơn
Chúc Nương cất tiếng ôn tồn
Con vào pḥng nghỉ rồi c̣n ăn cơm
Đường xa có mệt lắm không?
Mà sao g̣ má chẳng hồng như xưa
Anh Đài ngoài mặt bẩm thưa
Mà trong ḷng tựa muối dưa muối cà
H́nh như có chuyện trong nhà
Mọi người lắng xắng cách là lễ tân
Nghỉ ngơi nhưng dạ bần thần
Lại thêm một nỗi bâng khuâng nhớ chàng
Nhớ ai nho nhả dịu dàng
Khôi ngô tuấn tú Phan An chẳng bằng
Người đâu xuất khẩu thành văn
Người đâu sao lại nói năng ngọt ngào
Chẳng hay anh nghĩ thế nào
Khi nghe sư mẫu gửi chào lời em
Nhớ sao ngày tháng êm đềm
Họa thơ dạo nhạc bên thềm trăng mơ
Có lần Huynh thật t́nh cờ
Thấy chân dung đẹp trên tờ giấy hoa
Giả vờ em nói xôi xa
Người trong tranh vẽ cùng nhà đó anh
Tính t́nh thùy mị hiền lành
Vốn là tiểu muội xuân xanh đến tuần
Nghe qua Huynh chợt tần ngần
Đệ và hiền muội trăm phần giống nhau
Đẹp như cổ tích nhiệm mầu
"Nếu Huynh thuận nhăn, trầu cau khó ǵ
Đệ đây không giúp để chi
Chỉ cần Huynh đợi đến khi chung về"
Huynh cười nói đệ phá ghê ....
Chập chờn kỷ niệm cơn mê đêm trường
Sáng ngày vừa tỏ vầng dương
Song thân có tiếng, hậu đường gọi vô
Anh Đài vội vă thay đồ
Điểm trang lại đẹp như hồ nước thu
Chúc Nương khoan ái nhân từ
Chúc ông vẻ mặt trầm tư nặng nề
"Này con, cha gọi con về
V́ cha mẹ muốn tính bề lứa đôi
Xa nhà lâu thế đủ rồi
Mẹ cha nay đă nhận lời cầu hôn
Người này vốn bậc vương tôn
Gia đ́nh lại có công ơn với ḿnh"
Anh Đài nghe nói hồn kinh
Bên tai sấm nổ giật ḿnh quỵ chân
"Cho con được lạy phụ thân
Để cho con trẻ chút phần đắn đo"
Chúc ông cao giọng quát to:
"Coi chừng nghịch nữ tự do quá rồi
Hay là con đă có người
Đă từng quen biết trong thời học sinh
Cha đây vẫn có người tŕnh
Biết tên mọt sách một trinh chẳng c̣n
Gia đ́nh giai cấp hẹn ṃn
Làm sao mà sánh với con ông Tuần
Một lời hứa của phụ thân
Nặng như ḥn núi chẳng lần nào sai
Đến ngày hăm tám tháng hai
C̣n năm tuần nữa là ngày đưa dâu"
Anh Đài khóc ngất trên lầu
Ôi Sơn Bá biết em đau tận cùng
Ḷng em như dại như khùng
T́nh vừa dệt mộng đă chung cục rồi
Sao mà cay nghiệt thế trời
Khiến cho đôi lứa một đời xa nhau
Ngày xưa tính chuyện trầu cau
Ngày nay ngậm nhấm niềm đau một ḿnh
B́nh minh, rồi lại b́nh minh
Đêm dài là những tội h́nh cực thân
C̣n đâu lời nói ân cần
Gió về qua những mộ phần trong tim
T́m đâu, sao vẫn đi t́m
T́m trong tâm tưởng đắm ch́m hư hao
C̣n chăng chút nắng bên rào
Sưởi bàn tay nhỏ xanh xao muộn phiền
Nước non cảnh vật hữu t́nh
Tâm hồn thanh thoát Lương Sinh quay về
Ngôi nhà nhỏ tại miền quê
Nơi người mẹ sống chẳng hề thở than
Nuôi cho con học trên tràng
Nhịn ăn nhịn mặc vơ vàng thân khô
Trông con về, lệ ao hồ
Chỉ mong sống được một giờ vẻ vang
Ngày con thi đậu về làng
Cho tṛn lời hứa cha chàng khi xưa
Hôm nay về dưới bóng dừa
Mẹ con mừng tủi dù chưa mộng thành
...
Ban đêm dưới ánh trăng thanh
Lương sinh dệt giấc mơ xanh với người
Từ em về chốn xa vời
Hồi tâm vang vọng những lời kinh đêm
Chập chờn giấc ngủ không yên
Gió lùa khe cửa muộn phiền chiếu chăn
Hương người c̣n thoáng thơm nồng
Vết son khăn trắng c̣n hồng môi em
Từng đêm, đếm măi từng đêm
Thiếu em tâm tưởng triền miên ngục tù
...
Sáng ngày con thảo mẹ từ
Hàn huyên cho bỏ mấy thu vắng nhà
Sau khi nói chuyện gần xa
Lương sinh ngỏ ư mẹ già cầu hôn
Mẹ chàng nghe chuyện thất hồn
"Con ơi sao chuốc chuyện buồn vào thân
Người ta phú quư tương lân
Con chưa thành đạt tới phần được sao
Hăy lo thi đỗ đi nào
Bấy giờ mới tính mộng đào đăng khoa"
"Mẹ, hơn năm nữa mới là
Kỳ thi để tuyển tài hoa khắp miền
Con tin sẽ lấy khôi nguyên
Thế th́ ḿnh cũng là miền cao sang
Xin mẹ mai mốt lên đàng
Đi cùng con để hỏi nàng trước đi"
Nghĩ t́nh yêu thật lạ kỳ
Khiến cho Sơn Bá nhiều khi hảo huyền
Mẹ chàng nghĩ ngợi luyên thuyên
Ngày mai sửa soạn lên thuyền ngược sông
Tội cho người mẹ nhà nông
Thương con lên phủ nhưng ḷng bất an
Lương Sinh vẫn giấc mơ vàng
Mơ ngày đỗ trạng đón nàng về dinh
Thuyền qua những đám lục b́nh
Nổi trôi trên sóng, b́nh minh hé dần
Tiếng đồn trên phố xa gần
Chúc gia sửa soạn dần dần sắp xong
ông Tuần Phủ đă viếng thăm
Hai mươi tôi tớ với thằng con trai
Nh́n xem rất mực bất tài
Con quan cậy thế trong ngoài ngông nghênh
Anh Đài ḷng dạ buồn tênh
Điểm trang biếng nhác, vô t́nh lược gương
Đêm nghe tiếng dế trong vườn
Nỉ non như điệu nhạc buồn ai ngân
Lá rơi lả tả ngoài sân
Bóng người pḥng vắng sầu dâng một ḿnh
Vầng trăng như vẫn vô t́nh
Chiếu qua khung cửa soi h́nh bóng ai
Nghe trong gió, tiếng thở dài
Côn trùng than văn phận hoài nhỏ nhoi
Chuyện ḿnh cũng dở dang thôi
Viết chưa đến cuối, lệ rơi thấm tờ
T́nh xưa như mộng ảo mờ
Nhạt nḥa nét bút, chẳng khô mi gầy
Con thuyền ghé bến đ̣ Tây
Mẹ con Lương mẫu năm ngày trên sông
Theo thuyền ngược nước ngược ḍng
Đến nơi thấy phố xá đông ngút người
Lương Sinh t́m chỗ nghỉ ngơi
Ghé vào quán trọ một nơi nghèo nàn
Phía trong c̣n đó một bàn
Bánh bao rượu nhạt chẳng sang trọng ǵ
Trong ḷng dậy nỗi hiếu kỳ
Lương Sinh cho gọi phổ ky hỏi rằng
Bây giờ chưa phải Tiết Xuân
Mà sao trong phố rần rần thế kia
Phổ ky miệng nói tía lia
Đó là môn hạ đang chia việc làm
Cậu Tuần vừa mới ghé sang
Đang lo đám cưới với nàng tiểu thư
Anh Đài thiếu nữ hiền từ
Mà sao phải lấy thằng như côn đồ
Lương Sinh nghe nói ơ hờ
Tay chân lạnh toát dật dờ hồn bay
Vào pḥng được, ngă ra ngay
Làm cho từ mẫu khóc ngày khóc đêm
Chỉ c̣n biết trách trời xanh
Mối t́nh thơ dại nỡ đành cắt chia
Một người nhỏ lệ đêm khuya
Một người tuyệt vọng bên kia biển cuồng
Sóng lên khơi dậy cơn buồn
Phải người c̣n giữ niềm thương nỗi sầu
Tiếng người nấc nghẹn canh thâu
Nghe như những tiếng kinh cầu nôn nao
Đêm đêm t́m một ánh sao
Tưởng như ánh mắt hôm nào thiết tha
Đường anh đi, nắng nhạt nḥa
Đường em xác pháo liệm hoa trên thềm
Anh như là một người điên
Đưa ḿnh vào chốn triền miên mây mù
Đời coi như mối phù du
Trả anh một chút vô tư năm nào
Chúng ta chẳng vẹn trầu cau
Th́ cho anh nhận niềm đau một ḿnh
Xin em quên hết chuyện t́nh
Anh về chôn dấu những h́nh ảnh xưa
Trời mưa th́ mặc trời mưa
Trong ḷng giông tố đẩy đưa lạc đường
C̣n ai để nhớ để thương
Đêm đêm nghe tiếng trùng dương thét gào
Lương Sinh t́m cách lén vào
Gặp Anh Đài cạnh bờ rào tường vi
Cầm tay nhỏ lệ sầu bi
Hôm nay gặp, phải biệt ly mai rồi
Làm chi đau đớn thế trời
Xưa duyên kỳ ngộ, nay đời mưa tuôn
Thôi em, nhắc lại thêm buồn
Chẳng qua trời chẳng chịu thương chúng ḿnh
Bắt ta đánh mất mối t́nh
Chi c̣n tâm khảo giữ h́nh bóng nhau
Mỗi người một phía chân cầu
Nh́n con nước chảy nghe sầu dâng cao
Nín đi em, nín đi nào
Tiếng em nức nở như dao cắt ḷng
Lương Sơn tuyết phủ đầy vai
Mùa đông bất tận trải dài khăn tang
Ḷng bao tâm sự ngổn ngang
In trên mặt tuyết bước quàng bước xiên
Như h́nh, bóng cũng ngả nghiêng
Như h́nh, bóng cũng như điên như cuồng
Mượn men rượu giết cơn buồn
Chất đần trong nỗi đau thương lạc loài
Nắng c̣n vương, nước cuốn hoài
Bến c̣n nghiêng bóng, người ngoài tầm tay
Chiều sông, con nước dâng đầy
H́nh như có tiếng thở dài nhẹ rơi
Có người vừa mất mộng đời
Thân gầy áo mỏng lại hơi lạnh mù
Gió mùa phương bắc vi vu
Mang theo tiếng hú, lời ru núi rừng
Trên cành chiếc lá ngập ngừng
Nửa chừng luyến tiếc nửa chừng buông lơi
Lương Sinh nghe đă cuối đời
Buồn như tượng đá nghẹn lời, ai hay
Cầm bằng như lạc dấu giày
Lang thang t́m lại những ngày có đôi
Thư sinh sức lực có hồi
Rượu nồng tuyết lạnh hỡi ơi kiệt cùng
Lê về quán trọ gục luôn
Khiến cho Lương mẫu cuống cuồng chân tay
Cho người kiếm thuốc gọi thầy
Lương y vào đến nắm tay chẩn ḿnh
Bệnh này là bệnh tâm kinh
Lại thêm ngấm lạnh vào ḿnh khi say
Ta đành phải chịu bó tay
Chỉ c̣n sống được vài ngày nữa thôi
Lương Bà nghe nói hỡi ôi
Sao con nỡ bỏ mẹ côi một ḿnh
Những mong con được hiển vinh
Bao năm đèn sách th́nh ĺnh vậy sao
Lương Sơn Bá giọng đă khao
"Mẹ ơi, ơn mẹ làm sao báo đền
Kiếp này con chẳng danh nên
Bây giờ con chết sẽ lên xin trời
Xin cho mẹ được yên vui
Con đi cũng được ngậm cười mà đi"
Cơn ho lại đến bất kỳ
Từng cơn rũ rượi chẳng gh́ được nao
Máu từ cổ họng tuôn trào
Máu rơi thắm đỏ áo bào sờn vai
Cơn ho vẫn cứ kéo dài
Càng thêm dữ dội đêm dài gió đông
Lương Bà như xé cơi ḷng
Thương con hấp hối c̣n mong được ǵ
Lương Sinh gượng dậy ngồi ghi
Trên tờ giấy mỏng từ ly mấy hàng
Mẹ ơi đưa đến cho nàng
Như lời tử biệt muộn màng của con
Khăn nàng c̣n vết phấn son
Nay vừa lại dính máu hồng chẳng phai
"Anh Đài ơi hỡi Anh Đài
Thế là t́nh đă vượt ngoài ước mong
Cho huynh tan nát cơi ḷng
Đây hơi thở cuối, đây ḍng lệ rơi"
Trong giờ từ giă cuộc đời
Anh Đài hai tiếng, em ơi gọi nàng
Lương Sinh ngă gục xuống sàn
Hồn ĺa khỏi xác, mộng vàng tan theo
Thương thay số kiếp bọt bèo
Tơ duyên đứt đoạn, tiêu điều ước mơ
Oan hồn theo gió dật dờ
Nợ t́nh chưa trả bao giờ thoát siêu
Thương thay số kiếp phù diêu
Con đường hoạn lộ c̣n nhiều tương lai
Tiếc người tuổi trẻ có tài
Uổng công đèn sách chờ ngày ứng thi
Lỡ mang một mối t́nh si
Chết trong tuyệt vọng chỉ v́ đă yêu
Làm cho Lương mẫu tiêu điều
Mẹ già c̣n phải mộ phiêu con ḿnh
Trời kia sao khéo vô t́nh
Để con chết trước tội h́nh mẹ thôi
Sơn Bá hỡi, Sơn Bá ơi
Con đi để lại mẹ đời xót xa
Mười năm trước tiễn người cha
Bây giờ c̣n phải chay ma một ḿnh
Sao trời đày đọa cực h́nh
Thân già xứ lạ biết tŕnh ai đây
Rồi mai ai cúng thân gầy
Ngày mai mẹ chết ai bày khói hương
Chôn con nấm mộ bên đường
Hành trang bán hết trả lương thợ đào
Đám ma chẳng có ai chào
Chết vùi đất lạ ai nào người quen
Mẹ già tay yếu chân mềm
Bước theo một bước lại thêm nát ḷng
Quan tài đậy điệm cho xong
Con, Lương Sơn Bá biết không con hời
Sao trời chẳng xót thương tôi
Làm chi lắm cảnh ngậm ngùi thế ông
Hoang vu nấm mộ cánh đồng
Phù du cỏ dại đau ḷng đá bia
Tiền vàng đốt hết rồi kia
Nắm cơm trái chuối con về mà ăn
Mẹ già tóc bạc như trăng
Xót xa con trẻ nằm lăn trên mồ
Người ta thấy bất nhẫn đồ
Đưa bà về chốn trọ nhờ bấy lâu
Tuổi cao sức yếu suy mau
Nhưng nghe lời dặn dám đâu quên nào
Ráng t́m cho được lối vào
Gia Trang kín cổng ngăn rào dễ đâu
Anh Đài dạo bước bên lầu
Thấy bà cụ khóc cạnh đầu tường vôi
Anh Đài cho tớ ra mời
Hỏi sao ra thế, hỏi người phương nao
Lương bà trông thấy lệ trào
Hai ḍng nước mắt lại ào như mưa
Anh Đài ơi, có biết chưa?
Này khăn này ngọc con đưa cho chàng
Giờ đây đă lỡ mộng vàng
Để Sơn Bá chết bên đàng thế kia
Từ khi đôi trẻ cách chia
Sơn Nhi thổ huyết đă ĺa thế gian
Khi hấp hối vẫn gọi nàng
Anh Đài con hỡi muôn ngàn đớn đau
Sơn Nhi giờ dưới huyệt sâu
Mối t́nh tuyệt vọng chẳng đầu thai nao
Anh Đài chết lịm ngă nhào
C̣n ôm khăn thắm máu đào t́nh quân
Lương Bà sức lực kiệt dần
Làm xong nhiệm vụ cũng thăng lên trời
Thương thay mẹ góa con côi
Chỉ trong mấy bữa ĺa đời đau thương
Anh Đài khóc ngất trên giường
Anh ơi, mẹ đă lên đường theo anh
Thương em chưa trọn dâu lành
Chưa hầu hạ mẹ một canh khuya nào
Gọi người đến liệm xác vào
Giận ḿnh không biết nơi nào mộ Lương
Lương Bà chưa kịp tỏ tường
Phần v́ kiệt quệ phần thương cảm nàng
Ra đi chưa nói rơ ràng
Anh Đài đau đớn trăm đàng lao tâm
Thảm thay một tấm ḷng chân
Quá cơn xúc động xuất thần quỵ ngay
Gia nhân vội gọi ông thầy
Đến nhà cưú chữa cả ngày mới thôi
Anh Đài tỉnh giậy hỡi ôi
Giọt châu lệ đổ mưa rơi má đào
Ngoài kia mưa băo thét gào
Gió từ đỉnh núi thổi vào vườn hoa
Hàng tơ liễu phất la đà
Gió kêu như những hồn ma oán hờn
Lương Sơn anh, hỡi Lương Sơn
Máu anh c̣n thắm khăn hồng em trao
Ngọc xanh em gửi hôm nào
Mong nhờ sư mẫu nói vào với anh
Giờ anh nằm dưới mộ xanh
Ḷng em dao cắt, đóng đanh năo nề
Lương Huynh xin hăy quay về
Cho em gặp, trọn câu thề anh ơi
Mẫu thân anh đă qua đời
Làm sao em biết mộ thời nơi đâu
Bỗng nhiên gió thổi qua lầu
Bao nhiêu đuốc tắt một màu tối đen
Bóng chàng loáng thoáng ảo huyền
Lương Sơn Bá chợt hiện lên nói rằng
Cảm ḷng em, tấm t́nh chân
Mộ anh phía bắc cạnh thân cây sồi
Cách đây vài quăng đường thôi
Xin em cho mẹ cùng nơi yên mồ
Nói xong gió lặng ơ hờ
Bóng ma lui bước dật dờ trong sương
Xin anh yên dạ, anh Sơn!
Mẹ ta em sẽ cho chôn chốn này
Đài ra thăm mộ chàng ngay
Một trời ảm đạm một ngày quạnh cô
Gió lùa xào xạc ṿm cây
Nghe Anh Đài gọi hồn đầy cảm thương
Nợ t́nh đến chết c̣n vương
Rượu t́nh tưới mộ phần hương hoa này
Suối vàng Sơn Bá về đây
Cùng Anh Đài dưới trăng gầy trả ân
Cho xanh cây cỏ mộ phần
Lung linh mờ ảo người thân đi rồi
Nàng ôm bia đá ơ hời
Nghe trong gío hú có lời từ ly
C̣n đâu mắt biếc xuân th́
Hạt mưa thấm lạnh vai ń tội thân
Tháng ngày phế bỏ tuổi xuân
Lược gương hờ hững quên phần phấn son
Môi thơm má thắm đâu c̣n
Giờ đây đan nỗi đau buồn trên tay
Gió ơi gió hăy về đây
Cho ta gửi một lời này rồi thôi
Có tên đầy tớ theo ŕnh
Thấy nàng thăm mộ đem tŕnh Chúc ông
Cha nàng sợ tiếng nhà chồng
Truyền cho canh gác cửa pḥng khắt khe
Cho nàng ḷng dạ năo nề
Gọi người tớ gái cận kề rất thân
"Tiểu Nhi chị có chuyện cần
Muốn em giúp đỡ một phần nhé em
Bán viên ngọc quư lấy tiền
Xây cho nấm mộ được liền khang trang"
Thành Tây trong tiết đông hàn
Tuyết bay trong gió mang mang một trời
Ngày vu quy sắp đến rồi
Khắp nhà tiếng nói tiếng người rộn vang
Mọi người thu xếp sẵn sàng
Nay mai họ đến rước nàng về dinh
Mấy ngày yến tiệc linh đ́nh
Các quan Tuần Phủ, Tổng Binh cũng về
Bầu trời tuyết trắng lê thê
Có người con gái năo nề khóc than
Là tan một giấc mơ vàng
C̣n chi đâu nữa muôn ngàn yêu thương
Hai tâm hồn chẳng chung đường
Người trong ngục gấm, người hương khói sầu
Đêm như có tiếng kinh cầu
Và như có tiếng ve sầu gọi ta
Đâu đây thấp thoáng hồn ma
Người yêu năm cũ đă qua bên đời
Trong căn pḥng vắng em ngồi
Lặng trong kỷ niệm dạt trôi mây ngàn
Hôm nay em phải sang ngang
V́ chưng chữ hiếu phụ chàng, chàng ơi
Ḷng đau, xám một khung trời
Thiết ǵ son phấn cho đời mê say
Đến giờ họ đón em đây
Mai về xứ lạ biến ngày ra đêm
Bao nhiêu nhung lụa êm đềm
Chỉ là tù ngục triền miên nhốt người
Tội em lắm, Sơn Bá ơi
Thiếu anh là cả một đời bỏ đi
Xác thân em, có đáng ǵ
Ḷng em đă chết từ khi mất chàng
Ngoài kia pháo nổ vang vang
Người ta đă đặt kiệu vàng trước sân
Anh Đài đau xót trăm phần
Oán hờn số phấn, thương thân lạc loài
Ồn ào tiếng nói bên ngoài
Mẹ cha có lệnh phải thay áo quần
Tân Nương thống khổ muôn phần
Áo điều khăn đỏ có cần biết đâu
Đường về xứ lạ làm dâu
Miệng hùm nọc rắn biết đầu nào ra
Hai hàng lệ, chảy chan ḥa
Thương cho một kiếp hồng hoa héo tàn
Lạy cha lạy mẹ lên đàng
Người chồng bên cạnh hoang đàng xấu xa
Giọt sầu như giọt mưa sa
Gia nhân nâng bước d́u ra đến ngoài
Một trời mây phủ trang đài
Kiệu hoa hay cỗ quan tài là đây
Áo hoa nặng trỉu vai gầy
Rèm châu che mặt, lệ đầy bước chân
Đáng ǵ những chuyện phù vân
Mỗi người là một số phần đấy thôi
Mây bay về cuối chân trời
Đêm buồn sa mạc vơ vời bước đi
Cuồng phong băo cát vu vi
Giếng khô cạn nước bờ mi cạn gịng
Lương Sơn Bá, anh biết không
Tim em tan nát cơi ḷng xót xa
Từ anh chết, chết t́nh ta
Trong em vũ trụ nhạt nḥa khói mây
Em nghe tận thế về đây
Lâu đài t́nh sử vừa xây tan rồi
Lui về ốc đảo đơn côi
Cuồng phong sa mạc ḿnh tôi khóc cười
Để cho trời cứ phụ người
Để cho mây phủ một đời đắng cay
Trong người dấu thuốc độc này
Nhưng chưa dám chết sợ lây lụy phiền
Cho cha cùng với mẹ hiền
Trong nhà phụ mẫu chẳng liều được thân
Kiệu lên đường, nắng đầy sân
Hai bên phố xá đổ rần ra xem
Đám này to quá họ khen
Thật nhà họ Chúc giờ quen lớn rồi
Quan Tuần chớ phải đâu chơi
Anh Đài chắc hẳn số trời gặp may
Tân Lang cỡi ngựa thật hay
Tân Nương trong kiệu gấm này đẹp ghê
Lại c̣n lính tráng đi kề
Đón nàng Chúc Nữ đưa về dinh cơ
Kiệu hoa đi được nửa giờ
Ra ngoài thị trấn, đến bờ ruộng nương
Mộ Lương Sơn Bá bên đường
Tiêu điều vắng lạnh chẳng hương khói ǵ
Bóng mây dần phủ đường đi
Gió trên đầu thổi vu vi nhẹ nhàng
Bầu trời chợt tối sập ngang
Một cơn băo thổi cát vàng tứ tung
Lá bay gió hú chập chùng
Tân Lang ngă xuống, ngựa vùng chạy ngay
Lính, phu phách lạc hồn bay
Mỗi tên kiếm một gốc cây núp vào
Trên không nghe gió thét gào
Một trời u ám biết bao lạnh lùng
Anh Đài đang lúc ngại ngùng
Bỗng nhiên chợt thấy một vùng chói chang
Sáng lên từ phía mộ chàng
Nấm mồ bỗng tách thành hàng lối đi
Bên trong ánh đẹp lạ kỳ
Rồi Lương Sơn Bá uy nghi hiện về
"Đài Nhi, v́ vướng câu thề
Nên trời cho chúng ḿnh kề cận nhau
Không trong thế giới này đâu
Mà trong một cơi nhiệm mầu đó em
Chúc Anh Đài bỏ mũ rèm
Đi về phía mộ ḷng mềm như tơ
Mọi người khác, chẳng ai ngờ
Người ta chỉ thấy mây mờ phủ che
Cát bay, gió thổi tứ bề
Chỉ ḿnh Chúc Nữ chẳng hề ngại e
"Lương Quân, đợi thiếp theo về
Ḷng trong trắng vẫn trọn thề với anh"
Lần theo lối đất cỏ xanh
Tiến về phía mộ Lương Sinh đang chờ
Anh Đài vừa bước vào mồ
Hai bên cánh cửa đóng vô như thường
Mây tan gió lặng băo dừng
Đám người ngơ ngác ngập ngừng đứng lên
Trời xanh mây trắng êm đềm
Mà trong kiệu gấm người tiên đâu rồi
Chuyện vừa mới xẩy tức thời
Lũ người mê muội biết trời đất chi
Một vầng ánh sáng diệu kỳ
Từ trong nấm mộ vút đi lên trời
Theo làn gió thoảng chơi vơi
Hai tâm hồn đẹp sống đời bên nhau
Thế là hết cuộc t́nh sầu
Người yêu lại dựa mái đầu người yêu
Chập chờn trong ánh nắng chiều
Hai con bướm trắng dập d́u bay quanh
Vài ṿng trên mộ cỏ xanh
Như chào Lương mẫu hiền lành ngủ ngon
Nhịp nhàng đôi cánh c̣n non
Có đôi bướm lượn về phương trời hồng
(Chung)
Pham Doanh
(Đọc lại thấy cải lương wá h́ h́)