XXI
Chính vào lúc đó con cáo xuất hiện.
– Chúc một ngày tốt lành, con cáo nói.
– Chúc một ngày tốt lành, ông hoàng nhỏ đáp lại lịch sự, em quay lại nhưng chẳng thấy ǵ cả.
– Tớ đây này, giọng nói cất lên, ở dưới cây táo
– Cậu là ai thế? Ông hoàng nhỏ nói, cậu thật là xinh.
– Tớ là một con cáo, con cáo nói.
– Đến chơi với ḿnh đi, ông hoàng nhỏ rủ cáo. Ḿnh buồn quá..
– Tớ không chơi với cậu được. Tớ chưa được cảm hoá.
– à! Xin lỗi, ông hoàng nhỏ nói.
Nhưng sau khi suy nghĩ, em hỏi thêm
– Thế nào gọi là "cảm hoá"?
– Cậu không phải dân ở đây. Cậu đi t́m cái ǵ?
– Tớ đi t́m những con người, ông hoàng nhỏ nói. Thế nào gọi là "cảm hoá"?
– Loài người, cáo nói, họ có súng và họ. Phiền lắm. Họ cũng nuôi gà nữa. Đó là cái duy nhất hấp dẫn ở họ. Cậu đi kiếm gà phải không?
– Không! Ông hoàng nhỏ nói, ḿnh kiếm bạn. Thế nào gọi là "cảm hoá"?
– ấy là một điều bị lăng quên quá rồi, cáo nói. Nó có nghĩa là " tạo lên những liên hệ .."
– Tạo lên những liên hệ?
– Đúng như vậy, con cáo nói. Đối với tớ hiện giờ cậu chỉ là một cậu bé hoàn toàn giống trăm ngh́n cậu bé khác. Và tớ chẳng cần ǵ ở cậu. Và cậu cũng chẳng cần ǵ ở tớ. Tớ đối đối với cậu chỉ là một con cáo giống như trăm ngh́n con cáo. Nhưng, nếu cậu cảm hoá tớ, cậu sẽ là duy nhất trên đời...
– Tớ bắt đầu hiểu, ông hoàng nhỏ nói. Có một bông hoa ...tớ nghĩ là nàng cảm hoá tớ...
– Có thể lắm, cáo nói. Có thể gặp mọi sự trên trái đất này...
– ồ! Không phải trên trái trái đất này đâu, ông hoàng nhỏ nói.
Con cáo có vẻ chú ư:
– Trên một hành tinh khác à?
– Phải.
– Trên hành tinh ấy, có thợ săn không?
– Không.
– Thế th́ hay đấy. Thế c̣n gà?
– Không.
– Chả có điều ǵ là hoàn hảo cả! Cáo thở dài.
Nhưng rồi cáo trở lại với ư nghĩ của nó:
– Đời tớ tẻ nhạt. Tớ săn gà, người săn tớ. Tất cả loài gà đều giống nhau, và tất cả loài người đều giống nhau. V́ thế, tớ hơi chán. Nhưng nếu cậu cảm tớ, đời tớ sẽ rực nắng. Tớ sẽ nhận ra một bước chân khác hẳn mọi bước chân khác. Các bước chân khác sẽ làm cho tớ chui ngay xuống đất. Nhưng bước chân của cậu lại sẽ gọi tớ từ hang chạy ra, như là một điệu nhạc. Và cậu hăy nh́n kia! Cậu thấy không, ở kia, những đồng lúa ḿ ấy? Tớ không ăn bánh ḿ. Lúa ḿ đối với tớ là vô dụng. Các cánh đồng lúa ḿ đối với tớ chẳng có ǵ khêu gợi. Cái đó buồn lắm. Nhưng cậu có mái tóc mầu vàng kim. Thế th́ sẽ rất tuyệt một khi cậu cảm hoá tớ! Lúa ḿ, vốn màu vàng kim, sẽ gợi cho tớ kỷ niệm về cậu. Và tớ sẽ yêu tiếng gió reo trong lúa ḿ...
Cáo im lặng và nh́n ông hoàng nhỏ một lúc lâu:
– Nếu cậu vui ḷng, hăy cảm hoá tớ đi, cáo nói!
– Tớ cũng muốn thế lắm, ông hoàng nhỏ trả lời, nhưng tớ không có nhiều th́ giờ. Tớ cần t́m kiếm nhiều bạn và t́m hiểu bao nhiêu sự vật.
– Người ta chỉ hiểu được những vật người ta đă cảm hoá, cáo nói. Loài người bây giờ không c̣n đủ th́ giờ hiểu cái ǵ hết. Họ mua những vật làm sẵn ở các nhà buôn. Nhưng không ở đâu có nhà buôn bạn, con người không có bạn nữa. Nếu cậu muốn có một người bạn, hăy cảm hoá tớ!
– Phải làm sao? ông hoàng nhỏ hỏi.
– Phải thật kiên nhẫn, cáo trả lời. Ban đầu cậu hăy ngồi hơi xa tớ một tí, như thế, ở trong cỏ. Tớ dưa mắt liếc nh́n cậu, và cậu chẳng nói ǵ cả. Ngôn ngữ là nguồn gốc của ngộ nhận. Nhưng mỗi ngày, cậu có thể ngồi gần một tí...
– 
–
Ngày hôm sau, ông hoàng nhỏ trở lại.
– Tốt hơn là nên đến đúng giờ như hôm trước, cáo nói. Nếu cậu đến, chẳng hạn như lúc bốn giờ chiều, th́ từ ba giờ, ḿnh đă cảm thấy hạnh phúc. Thời khắc càng trôi, ḿnh lại càng hạnh phúc. Đến bốn giờ th́ ḿnh phát cuồng lên và lo lắng; và ḿnh sẽ hiểu cái giá của hạnh phúc! Nhưng nếu cậu đến bất cứ lúc nào, ḿnh không biết lúc nào th́ nên trang phục cho cơi ḷng ḿnh... Phải có nghi thức chứ.
– Nghi thức là cái ǵ? ông hoàng nhỏ hỏi.
– Đó cũng là cái bị quên lâu quá rồi, cáo nói. Đó cũng là cái ǵ làm cho một ngày trở nên khác những ngày khác, một giờ trở nên khác những giờ khác. Có một nghi thức, chẳng hạn của bọn thợ săn của tớ. Mỗi thứ năm, họ khiêu vũ với các cô gái trong làng. Thế th́ thứ năm là một ngày kỳ diệu! Hôm ấy tớ có thể rong chơi đến tận vườn nho. Nếu bọn thợ săn mà khiêu vũ bất cứ ngày nào, th́ ngày nào cũng như ngày nào, tớ sẽ chẳng có ngày nào được nghỉ nữa.
Thế là ông hoàng nhỏ cảm hoá con cáo. Và giờ ra đi đă đến:
– A! Cáo nói, tớ sắp khóc lên đây.
– Đó là lỗi tại cậu, ông hoàng nhỏ nói. Ḿnh tuyệt chẳng muốn cậu khổ, cậu lại cứ muốn ḿnh cảm hoá cậu.
– Đúng thế, cáo nói.
– Nhưng cậu sẽ khóc! ông hoàng nhỏ nói.
– Đúng thế, cáo nói.
– Thế th́ cậu chẳng được ǵ cả!
– Được chứ, cáo nói, là do cái màu vàng của lúa ḿ ấy.
Rồi nó nói thêm:
– Hăy trở lại thăm những đoá hồng đi. Cậu sẽ thấy đoá hoa của cậu là duy nhất trên đời. Rồi cậu hăy lại đây từ biệt tớ, tớ sẽ làm quà cho cậu một điều bí mật.
Ông hoàng nhỏ đi thăm lại những đoá hoa hồng.
– Các cô chẳng giống chút nào với đoá hồng của tôi, các cô chưa là ǵ cả, em bảo các bông hồng. Chưa ai cảm hoá các cô, các cô cũng chưa cảm hoá ai. Các cô giống như con cáo của tôi trước kia. Nó chỉ là một con cáo giống như trăm ngh́n con cáo. Song tôi đă làm cho nó trở thành bạn tôi, và bây giờ nó trở nên duy nhất trên đời.
Và các bông hồng hết sức lúng túng.
– Các cô đẹp, nhưng các cô trống rỗng, em nói với họ. Người ta không thể chết v́ các cô được. Phải, đoá hồng của tôi, một người qua đường tầm thường tưởng là nàng giống các cô. Nhưng đối với tôi th́ nàng quan trọng hơn tất cả các cô, bởi v́ chính là nàng mà tay tôi đă tưới. Bởi v́ chính là nàng mà tôi đă đặt chính dưới bầu kính. Bởi v́ chính là nàng mà tôi đă che bằng tấm b́nh phong. Bởi v́ là nàng mà tôi đă bắt những con sâu (trừ hai ba con dành để thành bướm). Bởi v́ chính là nàng mà tôi đă ngồi nghe than thở, hay tán hươu tán vượn, hay đôi khi cả lặng im nữa. Bởi v́ đó là đoá hồng của tôi.
Rồi em trở lại chỗ con cáo:
– Từ biệt, em nói.
– Từ biệt, cáo nói. Đây là cái bí mật của tớ. Nó đơn giản thôi: người ta chỉ nh́n thấy thật rơ ràng bằng trái tim. Cái cốt yếu th́ con mắt không nh́n thấy.
– Cái cốt yếu th́ con mắt không nh́n thấy, ông hoàng nhỏ lặp lại, để mà ghi nhớ.
– Chính thời giờ cậu đă mất, cho đoá hồng của cậu làm cho đoá hồng của cậu trở nên quan trọng đến thế.
– Chính thời giờ tôi đă mất cho bông hồng của tôi... ông hoàng nhỏ nói, để mà ghi nhớ.
– Loài người đă quên mất chân lư này, cáo nói. Nhưng cậu không được quên. Cậu trở nên măi măi có trách nhiệm về những ǵ cậu đă cảm hoá. Cậu có trách nhiệm đối với hoa hồng của cậu.
– Tôi có trách nhiệm với hoa hồng của tôi ... ông hoàng nhỏ lặp lại để mà ghi nhớ.
XXII
– Xin chào, ông hoàng nhỏ nói.
– Xin chào, người bẻ ghi nói.
– Ông làm ǵ ở đây? Ông hoàng nhỏ hỏi.
– Ta xếp hành khách, thành từng gói ngh́n người một, người bẻ ghi nói. Ta hướng dẫn những chuyến tàu trở chúng đi, lúc về bên phải, lúc về bên trái.
Rồi một con tàu nhanh sáng choang, gầm như sấm, làm căn pḥng gác ghi rung lên.
– Họ vội quá, ông hoàng nhỏ nói. Họ t́m cái ǵ vậy?
– Chính người lái tàu cũng không biết, người gác ghi nói..
Và lại gầm lên, từ hướng ngược lại, một chuyến tàu nhanh thứ hai sáng choang.
– Họ đă trở về rồi ư? ông hoàng nhỏ hỏi...
– Không phải những người khi năy. Họ đổi chỗ đấy.
– Họ không bằng ḷng chỗ của họ?
– Người ta không bao giờ bằng ḷng chỗ của ḿnh cả! Người bẻ ghi nói.
Và lại tiếng ầm ầm của chiếc tàu nhanh thứ ba sáng choang.
– Họ đuổi theo những hành khách lúc năy phải không? ông hoàng nhỏ hỏi.
– Họ chẳng đuổi theo cái ǵ hết, người bẻ ghi nói. Họ ngủ gật hoặc ngồi ngáp vặt trong đó. Chỉ có những đứa trẻ là dán mũi vào cửa kính thôi.
– Chỉ có những đứa trẻ là biết ḿnh t́m cái ǵ, ông hoàng nhỏ nói, chúng mất th́ giờ v́ một con búp bê bằng giẻ rách, và con búp bê ấy trở nên quan trọng lắm, ai lấy đi của chúng, chúng sẽ khóc...
– Chúng thật may mắn, người bẻ ghi nói.
XXIII
– Xin chào, ông hoàng nhỏ nói.
– Xin chào, người lái buôn nói.
ấy là một người bán loại thuốc có thể làm cho đỡ khát. Mỗi lần uống một viên, và người ta sẽ thấy không cần phải uống nước nữa.
– Tại sao ông bán thứ đó? ông hoàng nhỏ hỏi.
– Đây là một sự tiết kiệm lớn về thời giờ, người lái buôn nói. Các nhà chuyên môn đă có tính toán. Mỗi tuần lễ ta sẽ tiết kiệm được năm mươi ba phút.
– Thế người ta dùng năm mươi ba phút ấy để làm ǵ?
– Muốn làm ǵ th́ làm ...
"Ta, ông hoàng nhỏ nghĩ thầm, nếu ta có năm mươi ba phút để làm ǵ th́ làm, ta sẽ bước thật nhẹ nhàng đến một cái nguồn nước..."
XXIV
Lúc đó là ngày thứ tám từ khi tôi bị hỏng máy trong sa mạc, và tôi vừa nghe câu chuyện người lái buôn vừa uống giọt nước cuối cùng trong số nước dự trữ.
– A! Tôi nói với ông hoàng nhỏ, các kỷ niệm của em thật là đẹp, nhưng anh vẫn chưa chữa được máy bay của anh, anh chẳng c̣n ǵ để uống nữa, và anh cũng sẽ hạnh phúc lắm đấy, nếu bây giờ anh cũng có thể bước thật nhẹ nhàng đến một cái nguồn nước!
– Bạn cáo của tôi ơi, em nói ...
– Chú em bé bỏng ơi, bây giờ c̣n chồn cáo ǵ nữa!
– Sao thế?
– Bởi v́ ta sắp chết khát...
Em không hiểu lư lẽ của tôi, em trả lời tôi:
– Có được một người bạn là tuyệt chứ, dù cho ta sắp chết đi nữa. Tôi, tôi rất hài ḷng được có bạn cáo của tôi ...
Em không lường được hiểm nguy, tôi nghĩ thầm. Em không hề đói hay khát. Một chút mặt trời cũng đủ cho em rồi.
Nhưng em nh́n tôi và trả lời điều tôi vừa nghĩ:
– Tôi cũng đang khát... ta đi t́m một cái giếng đi ...
Tôi phác một cử chỉ mệt mỏi: thật là phi lư khi đi t́m một cái giếng, một cách hú hoạ, ở trong sa mạc mênh mông. Tuy thế, chúng tôi vẫn bước đi.
Khi chúng tôi bước đi, im lặng, giờ này qua giờ khác, màn đêm buông xuống và các v́ sao bắt đầu toả sáng. Tôi nh́n mọi vật như trong cơn mê, đầu nóng bừng v́ khát. Những lời ông hoàng bé nhỏ nói nhảy múa trong trí nhớ tôi.
– Em, em cũng khát hay sao? Tôi hỏi em.
Nhưng em không trả lời câu tôi hỏi. Em chỉ nói giản dị:
– Nước cũng có thể tốt lành cho trái tim...
Tôi không hiểu câu em đáp nhưng tôi im lặng ... tôi biết là không nên hỏi em.
Em thấy mệt. Em ngồi xuống. Tôi ngồi xuống cạnh em. Và sau một lát im lặng, em lại nói:
– Các ngôi sao đẹp, là do ở đó có một bông hoa mà người ta không nh́n thấy...
Tôi đáp lại "Đúng thế" và tôi nh́n, không nói, những gợn sóng của cát dưới ánh trăng.
– Sa mạc thật đẹp, em nói thêm...
Điều này đúng. Bao giờ tôi cũng yêu sa mạc. Ta ngồi trên một đụn cát. Ta không trông thấy ǵ hết. Ta không nghe thấy ǵ hết. Nhưng có một cái ǵ đó toả sáng trong lặng lẽ...
– Cái đă tô điểm cho sa mạc, ông hoàng nhỏ nói, là nó ẩn giấu một cái giếng ở nơi nào đó...
Tôi kinh ngạc v́ bỗng nhiên hiểu ra cái ánh sáng huyền bí ấycủa cát. Khi c̣n là một cậu bé tôi ở trong một ngôi nhà cổ, và có một truyền thuyết là ở ngôi nhà cổ này có chôn một kho báu. Tất nhiên, chưa ai t́m ra kho báu đó, có lẽ cũng chưa ai thử đi t́m. Nhưng nó đă làm cho ngôi nhà trở nên thành tiên. Cái nhà của tôi có giấu trong đáy trái tim của nó một điều bí mật...
– Phải, tôi nói với ông hoàng nhỏ. Dù là ngôi nhà, ngôi sao hay sa mạc, cái làm chúng ta trở nên đẹp th́ không thể nh́n thấy!
– Tôi rất hài ḷng, em nói, v́ ông cũng đồng ư với bạn cáo của tôi.
Khi ông hoàng nhỏ bé thiu thiu ngủ, tôi bế em lên ṿng tay và lại lên đường. Ḷng tôi xúc động. Tôi có cảm giác như đang giữ một kho báu mong manh. Tôi có cảm giác như trên Trái Đất này không có ǵ mong manh hơn. Tôi nh́n, dưới ánh sáng trăng, vầng trán xanh xao ấy, đôi mắt nhắm nghiền, những lọn tóc run rẩy trước gió, và tôi nghĩ thầm: cái mà ta thấy đây chỉ là một cái vỏ. Cái quan trọng nhất th́ không nh́n thấy được ...
Khi đôi môi hé mở của em thoáng một nụ cười, tôi lại tự nhủ: cái làm cho ta xúc động mạnh đến thế về ông hoàng bé nhỏ đang ngủ này, đó là ḷng chung thuỷ của em đối với một đoá hoa hồng, ấy là h́nh ảnh một đoá hồng rực sáng nơi em như một ngọn đèn, cả trong khi em ngủ... Và tôi càng thấy em c̣n mong manh hơn. Ta phải hết sức che chở cho những ngọn đèn: một ngọn gió có thể thổi tắt được ...
Và, cứ bước đi như vậy, tôi t́m ra cái giếng vào lúc rạng đông.
XXV
– Con người, ông hoàng nhỏ nói, họ chui vào các chuyến tàu nhanh, nhưng họ chẳng biết ḿnh t́m kiếm thứ ǵ. Thế mà họ cứ cuống quít lên và quay cuồng ...
Và em nói thêm:
– Nào có ích ǵ...
Cái giếng mà chúng tôi đến, nó không giống các giếng ở sa mạc Sahara. Các giếng Sahara chỉ đơn giản là những cái lỗ đào trong cát. C̣n cái này giống như giếng làng. Nhưng ở đấy chẳng có ngôi làng nào, và tôi tưởng ḿnh đang mơ.
– Lạ thật, tôi nói với ông hoàng nhỏ, mọi cái đều có sẵn: cái ṛng rọc, cái gầu và sợi dây...
Em cười, sờ sợi dây, lăn cái ṛng rọc. Và cái ṛng rọc liền rên một tiếng, giống như tiếng rên của cái chong chóng chỉ hướng gió sau một hồi gió ngủ yên lâu quá.
– Ông nghe thấy không, ông hoàng nhỏ nói, ta đánh thức cái giếng này và nó hát ...
Tôi không muốn em gắng sức:
– Để anh, tôi nói, nó nặng quá đối với em.
Chậm răi, tôi kéo gàu lên thành giếng. Tôi đặt nó chắc chắn trên đó. Trong tai tôi vẫn c̣n văng vẳng tiếng hát của cái ṛng rọc, và trong nước vẫn c̣n run rẩy, tôi thấy mặt trời run lên.
– Tôi khát thứ nước này đây, ông hoàng nhỏ nói. Cho tôi uống đi...
Và tôi hiểu ra em t́m kiếm cái ǵ.
Tôi nhắc chiếc gầu lên kề môi em. Em uống, hai mắt nhắm nghiền. Êm đềm như một ngày hội. Thứ nước này c̣n là một cái ǵ khác hơn mọt thứ nước uống. Nó sinh ra từ cuộc đi bộ dưới trời sao, từ tiếng hát của cái ṛng rọc, từ sự gắng sức của cánh tay tôi. Nó tốt lành cho tim ta, như một món quà tặng. Ngày tôi c̣n là một cậu bé, ánh sáng của cây Noel, tiếng nhạc của buổi lễ nửa đêm, những nụ cười dịu dàng cũng đă làm nên sự rực rỡ của món quà Noel mà tôi được nhận.
– Loài người nơi ông, ông hoàng nhỏ nói, trồng năm ngh́n hoa hồng cũng trong một khu vườn...thế mà họ chẳng t́m thấy cái họ t́m ...
– Họ chẳng t́m thấy đâu, tôi nói ...
– Trong khi cái họ muốn t́m lại có thể gặp trong chỉ một đoá hồng hoặc chỉ một ít nước...
– Đúng thế, tôi nói.
Và ông hoàng nhỏ nói thêm:
– Con mắt vốn mù loà. Phải t́m kiếm với trái tim.
Tôi đă uống. Tôi đă nghỉ ngơi thoả thuê. Vào lúc tinh mơ, cát một màu mật ong. Tôi thấy sung sướng cả v́ cái màu mật ong ấy nữa. Tại sao tôi cứ phải khổ sở...
– Ông phải giữ lời hứa, ông hoàng nhỏ bây giờ lại ngồi xuống bên tôi, nhẹ nhàng nói.
– Lời hứa nào?
– Ông biết đấy ... Một cái rọ mơm cho con cừu của tôi... Tôi chịu trách nhiệm về cái hoa ấy!
Tôi rút từ trong túi áo ra các bản vẽ phác của tôi. Ông hoàng nhỏ trông thấy các bức vẽ bèn cười bảo:
– Các cây baobap của ông, trông giống như các cây cải hoa ấy...
– ồ!
Tôi vốn tự hào biết bao với bức vẽ các cây bao bap!
– Con cáo của ông... hai tai nó...trông giống như hai cái sừng...và lại dài quá!
Và em lại cười nữa.
– Cậu không công bằng, cậu nhỏ ơi, tôi vốn chỉ biết vẽ trăn kín với chăn mở thôi mà!
– ồ! Được cả thôi, em nói, trẻ con chúng hiểu hết.
Thế là tôi dùng bút ch́ phác một cái rọ mơm. Và ḷng tôi se lại khi đưa cái rọ mơm đó cho em:
– Em có những sự định mà tôi không được rơ...
Nhưng em chẳng trả lời tôi. Em bảo tôi:
– Ông biết không, ngày tôi rơi xuống Trái Đất... mai đă là tṛn một năm...
Rồi, sau một lát im lặng, em lại nói:
– Tôi rơi xuống ngay gần đây...
Và em đỏ mặt.
Và một lần nữa, chẳng hiểu tại sao, tôi cảm thấy buồn bă một cách kỳ lạ. Khi ấy tôi bỗng buột miệng hỏi:
– Thế ra không phải là ngẫu nhiên mà, buổi sáng ấy, tôi gặp em, cách đây tám ngày, em lang thang một ḿnh một ngh́n dặm cách mọi vùng có người ở! Em trở lại nơi em rơi xuống hay sao?
Ông hoàng nhỏ lại đỏ mặt.
Và tôi nói thêm, ngập ngừng:
– Là v́, có lẽ, v́ ngày kỷ niệm chăng?
Ông hoàng lại đỏ mặt lần nữa. Em không bao giờ trả lời các câu hỏi, nhưng khi người ta đỏ mặt, như thế có nghĩa là "phải", phải không?
– A, tôi nói, tôi sợ...
Nhưng em trả lời tôi:
– Bây giờ ông phải làm việc thôi. Ông phải trở về chỗ cái máy của ông. Tôi đợi ông ở đây. Chiều mai ông hăy đến...
Song tôi không yên tâm. Tôi nhớ chuyện con cáo. Có nguy cơ là ta có thể khóc một tí nếu ta lỡ để cho ai cảm hoá ḿnh...
XXVI
Cạnh cái giếng, có một bức tường đổ nát. Khi ở chỗ làm việc trở lại vào chiều hôm sau, từ xa tôi đă thấy ông hoàng nhỏ của tôi ngồi trên đó, hai chân lơ lửng. Và tôi nghe em nói:
– Thế anh không nhớ sao? Không phải là chỗ này đâu!
Một giọng nói khác có lẽ trả lời em, v́ em lại đáp:
– Phải! Phải! Ngày th́ đúng, nhưng không phải chỗ này...
Tôi bước tiếp đến chỗ bức thành. Tôi vẫn không nh́n thấy, cũng chẳng nghe thấy ai. Thế nhưng, ông hoàng nhỏ lại đáp nữa:
– ... Đúng thế. Anh cứ xem nơi nào bắt đầu có dấu chân của tôi ở trên cát. Anh chỉ việc đợi tôi ở đấy. Tôi sẽ đến đêm nay.
Tôi chỉ cách bức tường có hai mươi mét và tôi vẫn chẳng nh́n thấy ǵ.
Ông hoàng nhỏ lại nói, sau một lát im lặng:
– Anh có nọc tốt đấy chứ? Anh chắc là không làm tôi đau lâu chứ?
Tôi dừng lại, trái tim se thắt, nhưng tôi vẫn không hiểu.
– Thôi bây giờ hăy đi đi, em nói. Tôi muốn xuống.
Thế là chính tôi nh́n xuống chân tường, và tôi nhảy dựng lên. Nó ở đó, nó ngẩng đầu lên phía ông hoàng nhỏ, một giống rắn vàng có thể diệt ta trong ba mươi giây. Vừa lục túi t́m khẩu súng ngắn, tôi vừa chạy tới, nhưng, nghe tiếng tôi, con rắn liền chuồn trong cát, như thể một ḍng nước chảy đi, và chẳng cần phải vội vàng, nó luồn lách giữa các tảng đá với một tiếng động nhè nhẹ như tiếng va chạm của kim khí.
Tôi đến bên bức tường vừa đúng lúc để đón trong ṿng tay tôi ông hoàng bé nhỏ, trắng bệch như tuyết.
– Chuyện quái quỉ ǵ thế! Bây giờ em lại đi tṛ chuyện với rắn!
Tôi tháo chiếc khăn vàng kim bao giờ cũng khoác ở cổ em. Tôi dấp nước vào chán em và cho em uống. Và bây giờ, tôi không dám hỏi em điều ǵ nữa. Em nh́n tôi nghiêm nghị và đưa hai tay ôm cổ tôi. Tôi nghe tiếng tim em đập như tiếng đập của một con chim sắp chết, khi bị trúng đạn súng săn. Em bảo tôi:
– Tôi rất mừng, v́ biết ông đă t́m ra máy bay của ông thiếu cái ǵ. Ông sắp trở về nhà ông...
– Sao em biết?
Đúng là lúc ấy tôi vừa định báo cho em biết, tưởng đă tuyệt vọng rồi, bỗng dưng tôi lại sửa được máy.
Em chẳng trả lời câu hỏi của tôi, nhưng lại nói thêm:
– Tôi cũng như ông, hôm nay tôi về nhà tôi...
Rồi, giọng ngầm ngùi:
– Xa hơn nhiều lắm... khó hơn nhiều lắm...
Tôi có cảm giác vừa xảy ra một việc ǵ dị thường. Tôi siết chặt em trong ṿng tay tôi như một em bé, nhưng khi ấy tôi vẫn có cảm giác em đang tuột thẳng xuống một vực thẳm nào đó dù tôi cố níu giữ lại...
ánh mắt em nghiêm nghị, mất hút vào một nơi rất xa:
– Tôi có con cừu của ông. Và tôi có cái thùng cho con cừu. Và tôi có cái rọ mơm...
Và em mỉm cười buồn buồn.
Tôi đợi rất lâu. Tôi thấy em dần dà ấm lại:
– Cậu em ạ, em đă sợ hăi...
Em có sợ hăi, đúng rồi! Nhưng em cười dịu dàng:
– Chiều nay tôi sẽ c̣n sợ nhiều hơn...
Một lần nữa, tôi lại cảm thấy lạnh buốt người v́ một cái ǵ đó không thể cứu văn được nữa. Và tôi hiểu rằng tôi không thể chịu nổi ư nghĩ rồi đây không bao giờ c̣n nghe thấy tiếng cười này nữa. Tiếng cười ấy đối với tôi như một nguồn nước trong sa mạc.
– Cậu em ạ, tôi c̣n muốn được nghe em cười...
Nhưng em bảo tôi:
– Đêm nay, vừa đúng một năm. Ngôi sao của tôi sẽ lại ở đúng bên trên chỗ tôi rơi xuống năm ngoái...
– Cậu em ạ, có phải là một cơn ác mộng không, chuyện rắn, cuộc hẹn gặp với ngôi sao này...
Nhưng em không trả lời câu tôi hỏi. Em bảo tôi:
– Cái ǵ mà quan trọng, cái đó không nh́n thấy được...
– Đúng thế...
– Giống như bông hoa của tôi. Khi ông yêu một bông hoa ở trên một ngôi sao, thật là êm đềm, ban đêm, khi ông nh́n trời. Tất cả các ngôi sao đều nở hoa.
– Đúng thế...
– Giống như nước vậy. Nước mà ông cho tôi uống như là âm nhạc, là v́ cái ṛng rọc và sợi dây... ông nhớ chứ... thật ngon lành.
– Đúng thế...
– Ban đêm, ông sẽ nh́n sao. Chỗ tôi bé quá không thể chỉ cho ông đâu là ngôi sao của tôi được. Thế lại càng hay. Ngôi sao của tôi, đối với ông sẽ là một trong các ngôi sao kia... Như thế, tất cả các ngôi sao, ông đều sẽ thích nh́n. Tất cả chúng sẽ là bạn của ông. Và rồi tôi sẽ biếu ông một món quà...
Em lại cười thêm nữa.
– A! Em ơi, em ơi, tôi thích nghe em cười như thế này!
– Đúng đó là món quà tôi biếu ông... giống như là nước vậy...
– Em muốn nói sao?
– Mọi người có những ngôi sao không của ai giống ai. Đối với một số ưa thích đi xa, các ngôi sao là những kẻ dẫn đường. Đối với số khác, chúng chỉ là những đốm sáng nhỏ. Đối với những nhà bác học, chúng là những bài toán. Đối với nhà doanh nghiệp của tôi, chúng là vàng. Nhưng tất cả loại ngôi sao ấy đều câm lặng. Ông, ông sẽ có những ngôi sao trước đây không ai có...
– Em muốn nói sao?
– Khi ông nh́n trời, ban đêm, bởi v́ ở một trong những ngôi sao đó có tôi ở, bởi v́ tôi cười trên một trong những ngôi sao đó, cho nên đối với ông tưởng chừng như tất cả các ngôi sao đều cười. Ông, ông sẽ có được những ngôi sao biết cười.
Rồi em lại cười nữa.
– Và khi ông đă nguôi rồi (người ta bao giờ cũng nguôi đi), ông sẽ bằng ḷng đă từng được quen biết tôi. Ông măi măi là bạn tôi. Rồi đôi khi ông mở của sổ nhà ông, như thế đấy, để cho vui thôi... Bạn hữu của ông sẽ lấy làm lạ khi thấy ông vừa nh́n trời vừa cười. Ông sẽ bảo họ: "Phải, các ngôi sao, lúc nào chúng cũng làm cho ḿnh cười!" Và họ sẽ tưởng ông điên. Hoá ra tôi chơi khăm ông một vố...
Rồi em lại cười nữa.
– Xem như tôi đă tặng ông, thay v́ những ngôi sao, hàng đống những cái chuông nhỏ biết cười...
Rồi em lại cười nữa. Và em trở lại nghiêm nghị:
– Đêm nay... ông biết đấy... đừng đến làm ǵ.
– Tôi sẽ không rời em đâu.
– Tôi sẽ có vẻ như đau... Tôi sẽ có vẻ sắp chết. Thế thôi mà! Ông đừng đến chứng kiến cảnh đó, không đáng ǵ đâu...
– Tôi sẽ không rời em.
Nhưng em có vẻ lo lắng.
– Tôi nói với ông... là tại v́ con rắn đây. Chớ để rắn nó cắn ông. Loài rắn, chúng ác lắm. Chúng có thể cắn để mà chơi...
– Tôi sẽ không rời em.
Nhưng có cái ǵ đó làm em yên tâm:
– Nhưng đúng là nó sẽ không c̣n nọc cho lần cắn thứ hai...
– 
Đêm ấy, tôi không trông thấy em bỏ đi. Em đă trốn đi không một tiếng động. Khi tôi đuổi kịp em, em bước quả quyết thật nhanh. Em chỉ nói với tôi:
– A! Ông lại đến đây rồi...
Rồi em nắm tay tôi. Nhưng em lại dằn vặt nữa:
– Ông không đúng. Ông sẽ khổ cho xem. Tôi sẽ có vẻ chết nhưng không phải là thật đâu...
Tôi, tôi im lặng.
– Ông biết đấy. Đường xa lắm! Tôi không mang nổi cái thân xác này. Nặng lắm.
Tôi, tôi im lặng.
– Nhưng nó cũng sẽ chỉ như cái vỏ già bỏ lại. Những cái vỏ già th́ có ǵ đáng buồn...
Tôi, tôi im lặng.
Em có hơi nản. Nhưng em gắng thêm một lần nữa:
– Sẽ hay lắm chứ, ông biết đấy. Tôi cũng sẽ nh́n các ngôi sao. Các ngôi sao sẽ là những cái giếng với một cái ṛng rọc han rỉ. Tất cả mọi ngôi sao sẽ rót cho tôi uống...
Tôi, tôi im lặng.
– Sẽ thật buồn cười! Ông sẽ có năm trăm triệu chiếc chuông, c̣n tôi, năm trăm triệu nguồn nước...
Và em cũng im luôn, bởi v́ em khóc...
– Đây rồi. Ông để tôi bước một ḿnh thôi.
Và em ngồi xuống v́ sợ. 
Em lại nói nữa:
– Ông biết đấy... đoá hoa của tôi... tôi phải có trách nhiệm! Nàng thật là yếu đuối! Nàng thật ngây thơ! Nàng chỉ có bốn cái gai chẳng thấm vào đâu để mà chống trọi trên đời...
Tôi ngồi xuống v́ không thể giữ ḿnh đứng được nữa. Em nói:
– Kia rồi... chỉ có thế thôi...
Em lưỡng lự một chút, rồi đứng lên. Em bước một bước. C̣n tôi, tôi không thể nào cử động được.
Chỉ có một loáng chớp màu vàng gần bên mắt cá chân em. Em đứng một lúc không động đậy. Em không kêu. Em ngă xuống nhẹ nhàng như một cái cây. Cả một tiếng động cũng không có, là bởi v́ cát.
XXVII
Và giờ đây, đúng vậy, sáu năm đă trôi qua... Tôi chưa bao giờ kể lại câu chuyện này. Những bạn bè gặp lại tôi rất lấy làm hài ḷng thấy tôi c̣n sống. Tôi đă rất buồn, nhưng tôi nói với họ: Đó là v́ mệt...
Bây giờ tôi đă nguôi nguôi. Nghĩa là... không hẳn là như thế. Nhưng tôi biết em đă trở về tinh cầu của ḿnh, v́ sáng sớm hôm sau, tôi đă không t́m thấy thân xác em. Cái thân xác chẳng nặng nề ǵ mấy... Và ban đêm, tôi thích lắng nghe các ngôi sao. Chúng như năm trăm triệu cái chuông nhỏ...
Nhưng có xảy ra một điều ǵ đó không b́nh thường. Chiếc rọ mơm tôi đă vẽ cho ông hoàng nhỏ, tôi đă quên vẽ thêm cái đai da. Em sẽ không thể nào buộc nó cho con cừu được.
Thế là tôi tự hỏi: " Chuyện ǵ đă xảy ra trên tinh cầu ấy? Có lẽ con cừu đă ăn mất đoá hoa chăng..."
Khi th́ tôi tự nhủ: "Chắc là không! Ông hoàng nhỏ đêm nào cũng đậy hoa trong cái bầu kính, và em cũng trông chừng con cừu cẩn thận..." Thế là tôi vui sướng. Và tất cả các ngôi sao mỉm cười dịu dàng.
Khi th́ tôi tự nhủ: "Thế nào chẳng có lúc người ta lơ đăng, và thế là đủ! Em đă quên mất, một đêm nào đó, cái bầu kính, hoặc con cừu lẻn ra không một tiếng động trong đêm..." Thế là những cái chuông nhỏ đều biến thành nước mắt!...
Đó là một bí ẩn lớn lao. Với bạn, là người cũng yêu ông hoàng bé nhỏ, cũng như với tôi, cả vũ trụ này sẽ chẳng c̣n như cũ nếu như ở đâu đó, không biết ở đâu, một con cừu mà ta không biết, đă có hay là không ăn một đoá hoa hồng...
Hăy nh́n lên trời. Hăy tự hỏi: con cừu đă có ăn hay không ăn đoá hoa? Và bạn sẽ thấy tất cả đều thay đổi...
Và không một người lớn nào lại hiểu được chuyện ấy quan trọng đến nhường nào!
Cảnh ấy đối với tôi, là cảnh đẹp nhất và buồn nhất trên thế gian. Nó cũng là cái cảnh ở trang trước, nhưng tôi đă vẽ một lần nữa để bạn nh́n rơ hơn. Chính tại nơi đây ông hoàng bé nhỏ đă xuất hiện trên Trái Đất, rồi lại biến đi.
Hăy nh́n chăm chú cảnh này cho đến khi bạn chắc rằng bạn có thể nhận ra nó, nếu ngày kia bạn du hành sang châu Phi, trong sa mạc. Và nếu bạn t́nh cờ đi ngang qua đó, tôi xin bạn, xin bạn đừng vội, hăy nán lại một chút ngay dưới ngôi sao ! Nếu bấy giờ có một đứa bé đến bên bạn, nếu em cười, nếu em có mái tóc vàng óng, nếu em không trả lời khi người ta hỏi, bạn sẽ đoán ra đấy là ai. Bấy giờ bạn hăy thương tôi ! Đừng để tôi buồn quá thế này : Hăy viết thư cho tôi báo rằng em đă trở lại...