Ma trận
Người từ ma trận vào đời
Quẩn quanh cũng chẳng thoát rời sợi dây
Phải chăng thực thể là đây
Hay ngàn ảo giác giăng đầy thần kinh
Đôi khi ngờ vực chính ḿnh
Có hay không có, tâm linh mịt mùng
Suốt đời mong một tiếng cồng
Rền trong trí năo, giải công án này.
Phạm Doanh
_________________________________________________________________
Tà Niệm
Xếp chân làm bộ như thiền
Mà nghe tà niệm c̣n nguyên đáy ḷng
Bóng hồ ly, gió lạnh pḥng
Thướt tha áo mỏng ngực trần lả lơi
Bài kinh học măi quên lời
Ṿng tay thèm một thân người mảnh mai
H́nh như trời sáng bên ngoài
Nhắm hay mở mắt cũng hoài công tu.
Phạm Doanh
_________________________________________________________________
Ta từ đâu, ta về đâu
Ta từ vô ư đất trời
Ngẫu nhiên cha mẹ, vào đời láo lơ
Năm mươi năm lẻ đến giờ
Trong từng hơi thở nghi ngờ bản thân
Cuối đời viễn mộng phù vân
Ngẫm ra mọi sự chỉ ngần ấy thôi
Bụi tro, tro bụi tái hồi.
Phạm Doanh
_________________________________________________________________
C̣n dư chất người
Ngồi đây đếm lại nợ nần
Có phần trả được, có phần c̣n đeo
Có phần bỏ lại sau đèo
Quay lưng dấu mặt chạy theo ảo huyền
Mây mù che mắt triền miên
Chút tâm tưởng để lạc miền hoang vu
Suốt đời là giấc mộng du
Tỉnh ra nh́n lại c̣n dư chất người .
Phạm Doanh
_________________________________________________________________
Cần chi
Có băn khoăn cũng thế thôi
Một lần đi lạc, một đời quanh co
Ngổn ngang trăm mối tơ ṿ
Ngồi đây tháo gỡ trong giờ hăm lăm
Rượu cần đă hết sủi tăm
Bụi tre già đă hết mầm lá non
Những điều ước vọng không tṛn
Gom vào một chỗ, tưới cồn ...
...
bật diêm.
Phạm Doanh
_________________________________________________________________
Hội Ngộ và Phân Kỳ
Như hạt mưa trên chiếc lá xanh
Vỡ tan theo ngọn gió rung cành
Một chút tư duyên vừa lắng đọng
Chỉ c̣n vệt nước thoáng mong manh
Mây vương đầu núi chẳng dừng lâu
Nên lúc chia tay chẳng biết sầu
Trong mây đă chứa mầm ly biệt
Hội tụ rồi phân tán nơi đâu
Trong ngàn bong bóng nước mưa trôi
Có bao nhiêu chiếc hợp thành đôi
Và bao nhiêu chiếc c̣n đơn độc
Dù có đi chung đến cuối đời.
Phạm Doanh
_________________________________________________________________
Nếu mai từ biệt cơi đời
Nếu mai từ biệt cơi đời
Chẳng cần chi cả, chỉ mồi lửa thiêu
Hành trang cũng chẳng mang nhiều
Áo quan để chứa bao điều đắng cay
Đặt tôi nằm sấp xuôi tay
Để tôi khỏi thấy những bày thú hoang
Đốt xong c̣n nắm tro tàn
Cho theo ngọn gió ngút ngàn chân mây .
Phạm Doanh
_________________________________________________________________
Giấc mơ hóa bướm
I.
Ừ,
biết trần gian
đă bạc ḷng
Ừ,
ta về
tắm ánh trăng cong
Thân h́nh trần tục
phà hơi khói
Chiếc bóng vô thường
động nước trong
Nhắm mắt
chối xua
ngàn ảo giác
Trầm ḿnh
gột rửa
vạn tà dâm
Tỉnh lai giữa đám người di động
Hồ điệp cơn mơ chợt đứt ḍng.
II.
Chập chờn bay,
bướm chập chờn bay
Ngất ngưởng say,
người ngất ngưởng say
Hồ điệp phiêu du đời lăng tử
Triết nhân ngờ vực giấc mơ ngày
Bồn vang trầm vọng
ru hồn lạc
Đàn gẩy t́nh tang
vỗ dáng gầy
Quên cả lời kinh, quên tụng niệm
Sóng bồi
cát lở,
mỏi bàn tay .
III.
Ánh đèn thoi thóp cạn dầu,
lay
Đom đóm vu vơ
chấm phá thay
Trong cổ quan tài
người
trá tử (*)
Trên bàn hương án
khói
không bay
Người: nằm mộng ngỡ thành thân ấy
Bướm: lạc hồn nghi hóa phận này? (*)
Ta: bỏ không màng công án nữa
Vang rền
tiếng vỗ
một bàn tay .
(*) Trang Tử giả chết và tự vấn
-------------------------------------------------------------------------------
Ta,
Người chưa diệt chữ t́nh
Mong ǵ ngộ giác
Giữa thinh không này .
Phạm Doanh
_________________________________________________________________
Bên hồ con vạc kiếm mồi
Lưỡi câu không móc
người ngồi an nhiên
Công danh chẳng vướng muộn phiền
Cá
lăn tăn lội
cảnh
thiền như thơ
Nước trong, trong vắt đáy hồ
Một ngày lắng đọng, một giờ quên trôi
Nhạt dần ánh nắng sau đồi
Giật ḿnh,
điếu thuốc trên môi
lửa tàn.
Phạm Doanh
_________________________________________________________________
Thoát
H́nh như đời mất thăng bằng
Càng ôm kinh điển càng gần lối mê
Người ơi c̣n chi nữa mà chưa về ẩn dật
C̣n đam mê mải miết mộng công hầu
Đă bao năm ḍng nước chảy qua cầu
Và mái tóc trên đầu giờ nhuộm muối
Thành trung nhật tịch ca chung khởi (*)
Dạ bán chung thanh đáo khách thuyền (**)
Năm canh nằm trăn trở giấc không yên
Có chợp mắt lại hoang vu ngàn dị mộng
Người tháo ấn, từ quan, rời ảo vọng
Rồi khuất vào mây núi giữa miền cao
Không màng câu hỏi v́ sao.
__________________________________________________
(*) Trong thành ban ngày vắng trống chiêng. Thơ Đường Thẩm Thuyên Kỳ
(**) Nửa đêm tiếng chuông vọng đến thuyền khách. (Trương Kế)
Phạm Doanh
_________________________________________________________________
Hoa viên kiến tuyết t́nh
Độc ẩm đáo thiên minh
Bắc phong xuy thanh trúc
Lạc diệp há hậu đ́nh.
Phạm Doanh
Dịch nôm
Vườn hoa ngồi ngắm tuyết tan
Một ḿnh uống măi cho tàn canh thâu
Gió phương Bắc thổi trên đầu
Cành tre, lá rụng phía sau mái đ́nh.
_________________________________________________________________
Haiku
Haiku về Thiền như một viên đá ném (hay không ném) xuống mặt hồ phẳng lặng. Ném là Thiền mà không ném cũng là Thiền, miễn là (không) thấy được ṿng đồng tâm.
Hành động cầm dùi đánh vào chuông cũng có cùng ư nghĩa với việc không dùi không đánh vào chân không.
Haiku không phải là một phim bộ dài ḍng mà là một tấm ảnh chụp lấy một khoảng khắc, một trừu tượng, một tư duy, nên nhiều khi vài chữ cũng đủ. Cái hay và khó hay của Haiku là ở chỗ đó. Đọc một bài thơ Haiku hay như nghe một tiếng khánh cô đọng thật ngắn gọn nhưng ngân nga, để lại ấn tượng lâu trong tâm hồn người.
1.
Con hạc hồng kiêu sa
Trầm ḿnh trong ḍng suối nước nóng
Chỉ c̣n lại bộ da
2.
Người chiết tự trong đêm
Chữ b́nh tâm loay hoay xếp măi
Quên ngày mới vừa lên
3.
Ngư ông không dụng mồi
Con Koi bạc chưa hề sứt mép
Chiều nay về cơm chay
4.
Xếp chân mong thiền tọa
Ruồi đậu bàn tay, vỗ bàn tay
Tâm tịnh mất khi nàỵ
5.
Khua nước xóa tan h́nh
Dễ hơn đập tấm gương soi mặt
Ḿnh chẳng tự mê ḿnh.
6.
Che mặt trời năm ngón
Có hai tay cũng giống một tay
Chẳng thấy đến lông màỵ
7.
Con chim ưng mỏi cánh
Tạm dừng chân trên ngọn đỉnh trời
Nh́n về phía xa xôi .
8.
C̣ trắng đứng một chân
Đại thử thử đại, đại thử dại
Túi trước bụng trống không.
9.
Người Trang Tử vỗ bồn
Ta từ nhỏ một đời nghi hoặc
Cogito, ergo ?
10.
Giá áo và túi phân
Vùng kinh điển đốt hoài chẳng hết
Về đi, tập đánh vần!
11.
T́nh như hạt mưa rơi
Rơi trên mặt đất, thấm ḷng đất
Có khi thấm ḷng người .
12.
Nước chảy đá cũng ṃn
Ta góc cạnh từ khi nhập thế
Nay thành viên sỏi tṛn.
13.
Nhắm mắt và mở mắt
Nội tâm, ngoại giới tiếp liền nhau
Nơi nào ít khổ đau ?
14.
Tiền thân dù bồ tát
Hậu vận trăm năm vẫn mịt mùng
Bây giờ là túi cơm.
15.
Mùa thu cành thay lá
Con rắn già biết cách lột da
Nhưng Trịnh Công Sơn chết.
16.
Lữ khách đứng trên cầu
Nh́n nước lũ cuốn đi ảo vọng
Hỏi sao bóng không trôi.
17.
Tay khoanh ṿng Thái Cực
Chút nhân duyên để lọt ra ngoài
T́nh ơi là t́nh ơi.
18.
Hạt sương trên cánh hồng
Cành Bonsai nghiêng về phía nắng
Giọt nến đọng đêm qua.
19.
Bôn ba t́m cơi Phật
Giữa đường vứt trái tim tên cướp
Chết thành con b́m bịp.
20.
Tượng gỗ chùa Tây Phương
Niềm khắc khoải hằn lên nét mặt
Niết Bàn là thế ư ?
21.
Người lên núi định thiền
Nghe gọi tên vẫn c̣n quay lại
Khi nào mới vô danh?
22.
Khoanh hai tay bái Sư
Phật đứng tránh sang không nhận lễ
Hai tay bái hư không.
23.
Đến cổng chùa nghe đạo
Sư trụ tŕ bế môn tiễn khách
Phật cả cười Phật thăng.
24.
Quay nhanh ṿng Bát Quái
Muốn hoà tan Lưỡng Nghi thành Thái Cực
Cửa nào là cửa Khôn?
25.
Đi cùng Sư bái Phật
Cửa đóng, Phật từ tâm nhắn nhủ:
"Kiếp sau đến một ḿnh!"
26.
Buổi sáng nh́n sang cạnh
Cám ơn đời v́ vẫn có em
Mùi cà phê thơm ngát
27.
Cứ mỗi độ vào thu
Lại cùng Thanh Tịnh đi đến trường
Và ngâm Lưu Trọng Lư
28.
Cư sĩ hỏi Thiền sư
Khi nào là giác, khi nào ngộ
Thiền sư nhổ nước bọt
29.
Cư sĩ hỏi bóng ḿnh
Khi nào là giác, khi nào ngộ
Bóng lập ḷe lặng thinh
30.
Một đời nguời tự hỏi
Khi nào là giác ngộ, khi nào ?
Cư sĩ, Cư sĩ ơi!
31.
Khuấy nước trong cho đục
Khi nào không soi thấy bóng ḿnh
Là khi hết nắng trời.
32.
Chờ nước đục thành trong
Để nhận định ra chân bản ngă
Chờ bao giờ mới xong?
33.
Người da trắng, vàng, đen
Năm ngón tay, ngón dài ngón ngắn
Tro bụi chỉ một màu.
34.
Vẽ tranh không nhúng mực
Hoàng hạc bay ngang trời lặng gió
Hoàng hạc bay, mây trôi.
35.
Cứ muốn tả rừng thu
Lại thấy con nai vàng ngơ ngác
Đành thua Lưu Trọng Lư.
36.
Bên ngoài tuyết bay bay
T́nh nồng ấm dù trời giá lạnh
Nên tuyết tan trong tay.
37.
T́nh thôi hết ân cần
Gặp lại người ánh nh́n xa lạ
Ta về thành phế nhân.
38.
Đôi hài cỏ Basho
Ngàn năm dấu vết chẳng phai mờ
Tạc vào thiền, vào thơ.
39.
Tiếng dương cầm lạc điệu
Ngướ đánh và người nghe câm điếc
Không cần kẻ thứ ba.
40.
Biết cố công mài sắt
Có ngày cũng thành được cây kim
Nhưng nếu mua, nhanh hơn !
41.
Tiếng mưa đều trên mái
Tiếng xịch tắc xe ḿ bán dạo
Tiếng kinh cầu trong đêm.
42.
Hổ ba chân trên núi
Cất tiếng gầm tiếc thuở dọc ngang
Tiếng thở dài vọng lại .
43.
Gió th́ thào lau sậy
Người t́m đạo trầm ngâm bất quyết
Quay gót hay qua sông ?
44.
Quay đầu lại là bờ
Mây ngừng trôi mây tan thành nước
Qua sông cũng đến bờ .
45.
Mấy hôm không c̣n gạo
Chai thuốc ngủ trên bàn mở nắp
Mắt người buồn như kinh .
46.
Một ngày làm hai ca
Như cây nến đốt cả hai đầu
Giọt nến chảy thành ḍng.
47.
Con muỗi bay vu vơ
Samurai chém hai nhát kiếm
Con muỗi vẫn thờ ơ.
48.
Mổ cho sạch túi phân
Mà không sạch tâm hồn nhiễm độc
Khâu lại để làm chi?
49.
Suốt đời trong thung lũng
Sao biết được phía bên kia đồi
Có những điều mới lạ.
50.
Băo đại dương chuyển sóng
Băo sa mạc mịt mùng dậy cát
Băo ḷng chuyển hồn tôi.
51.
Người nay đă ngút ngàn
Lúc chia tay đem theo tất cả
Tiếng chuông rền ta mang .
52.
Tay không hề ném đá
Sóng đồng tâm tỏa nhẹ trong hồn
Mặt hồ tựa tấm gương.
53.
Mùa Xuân chừng đến muộn
Cỏ cây chờ, người cũng chờ trông
Hạt lúa sắp nẩy mầm.
54.
Nhắm mắt chói hào quang
Bịt tai vẫn nghe ngàn tiếng động
Lấy ǵ để tịnh tâm.
55.
Diều ngạo nghễ tung trời
Chiếc sáo làm sai không ra tiếng
Người thả diều cắt dây.
56.
B́nh rượu đổ chan ḥa
Co quắp như bào thai, run, lạnh
Tiếng sói rú từ xa.
57.
Người lộng ngữ vọng danh
Hay lộng ngữ v́ chuyện không thành
Suốt đời cứ quẩn quanh
58.
Trong tâm thiền an lạc
Một cánh hoa rơi xuống mặt hồ
Cũng ngân ngàn tiếng nhạc.
Phạm Doanh
_________________________________________________________________
Ngộ thừa Thích Ca
Thệ hằng chân nguyện Vệ đà
Niệm từ vô lượng tháp ngà chấp nê
Tịnh tâm thiền tọa cội đề
Huệ minh khiến măng xà về che mưa
Quần ma nhảy múa ngút mùa
B́nh thân diệu pháp ngộ thừa Thích Ca
Tiền thân chứng quả thiên hà
Độc tôn vong ngă ta bà độ nhân.
Phạm Doanh
_________________________________________________________________
Hồi tâm, nghiệm cơi ta bà
I. Khắc khoải
Có cuộc t́nh lẻ loi
Có con đường tăm tối
Những tiếng giầy vang dội
Đi về một ḿnh thôi
Có cô gái bán hương
Tiếp kẻ lạ qua đường
Lấy men say khói thuốc
Mong lấp nỗi chán chường
Có thiếu nữ mồ côi
Khóc t́nh quân vừa mất
Nấm mộ vẫn mùi vôi
Đời không c̣n chủ nhật
Có con thuyền vượt sóng
Người lái thuyền chân không
Trên vai đeo một dép
Độ người khổ qua sông .
II. Diện bích
Khoanh tay diện bích vô h́nh
Lạc vùng không tự ngỡ ḿnh thoát thai
Đẩu vân chẳng vượt ra ngoài
Bàn tay diệu pháp trên đài Thích Ca
Hồi tâm, nghiệm cơi ta bà
Có không?
Không có!
Cũng là có không!
III. Trong ngờ vực ta
Lạc hồn ngơ ngác mù khơi
Cánh buồm không gió về nơi không thiền
Chắn ngoài chân đạo nhất nguyên
Một vùng nhật nguyệt, một miền hoang sơ
Đêm đêm trăng tắm trong hồ
Trần truồng ta tắm trong ngờ vực ta .
IV. Tiếng thở dài nén lại
Cánh lông tơ hoàng hạc
Trận băo cuốn mù khơi
Cuốn đi niềm hoan lạc
Có đến được chân trời ?
Thân cây nằm bên suối
Lá xanh đă úa rồi
Và kiếp người ngắn ngủi
Như lá ...
ngập ngừng rơi
Ta ôm đầu nín lặng
T́nh cho hết đi rồi
Tiếng thở dài nén lại
Cho đến cuối cuộc chơi
Ta về trầm tích thạch
Quên ḷng dạ nhỏ nhoi
Vui cùng loài ốc biển
Và quên cả con người .
V. Có biết trên đời chẳng có ta ?
Có biết trên đời chẳng có ta ?
Xác thân mượn tạm đó thôi mà
Tâm linh khô cạn chờ khai phóng
Trí tuệ mịt mù phủ lối ra
Xe ngựa bạc tiền rồi cũng hết
Công danh sự nghiệp sẽ thành ma
Sao c̣n bám măi vào hư vọng
Có biết ngày mai chẳng có ta ?
VI. Hoài công lăn đá ngược đồi
Hoài công lăn đá ngược đồi
Đeo trăm tràng hạt chối lời Nhiếp Ca
Hai tay mười ngón giăng ra
Phủ che mắt dại để mà mị nhau
Ta lần theo vết cỏ lau
Mặt trời đă tắt ...
Mặt trời đă tắt
t́m đâu lối về .
VII. Chung
Ngồi đây hát,
ngồi đây hát,
vỗ mạn thuyền
vỗ mạn thuyền
Bóng trăng hư ảo, một miền tiêu dao
Mái chèo khuấy động ánh sao
Vỡ tan,
vỡ tan rồi lại tụ vào lung linh
Sá ǵ một kiếp phù sinh
Đáng ǵ là những mối t́nh lăng du
Mặc thuyền trôi,
Mặc thuyền trôi,
hướng trung lưu
hướng trung lưu
Nào tâm bất định, nào ưu tư cùng
Lụy phiền một túi cho chung
Thả theo ḍng nước đến vùng giác minh
Dù không câu kệ lời kinh
Huệ tâm cảm nhận thể h́nh vô biên
Thoát thân tục,
nhập chân thiền
Con đường là đạo tự nhiên bất cầu
Chẳng mong về đến nơi đâu ...
Phạm Doanh
_________________________________________________________________
Lô Sơn yên tỏa Chiết Giang triều
Vị đáo sanh b́nh hận bất tiêu
Đắc đáo hoàn lai vô biệt sự
Lô Sơn yên tỏa Chiết Giang triều
Tô Đông Pha
Sóng nước Hương Giang khói Ngự B́nh
Chưa thăm mang hận cả b́nh sinh
Thăm rồi về lại ḷng không đổi
Vẫn sóng Hương Giang khói Ngự B́nh
Phạm Doanh dịch (dùng địa danh Việt Nam)
_________________________________________________________________
H́nh như đời mất thăng bằng
H́nh như đời mất thăng bằng
Càng ôm kinh điển
Càng gần lối mê
Người ôn lại sử nước Tề
Cười tên thái giám giở nghề quốc sư
Tâm can c̣n lúc đau nhừ
C̣n nghe hồi trống trường thu mất bài
Người về
(xé mảnh Tú Tài)
Đập nghiên, bẻ bút
thở dài ...
...
thở dài ...
biệt tăm.
Phạm Doanh
_________________________________________________________________
Ta, người chưa diệt chữ T́nh
Bản buôn miền Thượng t́m sư
Trên đường ngửa mặt trầm tư chín lần
Bờ vai bám trắng bụi trần
Muôn ngàn tiếng gọi xa gần cơi ma
Chứng nhân chẳng có,
ḿnh ta
Lần theo vách núi,
xuống phà,
về Kinh
Ta, người chưa diệt chữ T́nh
Mong ǵ ngộ,
giác,
giữa thinh không này.
Phạm Doanh
_________________________________________________________________
Bến Tịch Liêu
Ai có biết bên bờ sông ấy
Ḍng nước xanh biêng biếc vẫn chảy đều
Gió vẫn thổi cho ŕ rào lau sậy
Và con đ̣ đưa khách đă phong rêu
Ngày đó khách dừng chân
Bóng đổ nắng chiều
Đời gặp gỡ có nhiều là mấy
Rồi chia tay cho dậy cơn buồn
Trên bến tịch liêu
Trăng vẫn thế và muôn sao vẫn thế
Và ngàn năm nước vẫn chảy qua cầu
Phạm Doanh
________________________________________________________________
Phù vân hết cơi con người
Bóng trăng sóng nước làm khơi mạch buồn
Người về xứ thượng bản buôn
T́m trên lối sỏi có nguồn vị tha
Phải chăng dưới cội cây già
Có chân thiền bỏ ta bà thế gian
Ngút ngàn đâu chẳng ngút ngàn
Lần theo dấu cỏ vẫn hoang vu đầy
Phạm Doanh
_________________________________________________________________
Chuyển bước
Người đă buông rời chuyện viễn vông
Hành trang một túi bước phiêu bồng
Khung trời thủy mạc như danh họa
Rừng núi chập chùng tựa bức phông
Làn gió vầng mây mong đến ngộ
Công danh sự nghiệp trả về không
Chiều nay dừng gót trên triền dốc
Vang vọng làng buôn một tiếng cồng.
Phạm Doanh
_________________________________________________________________
H́nh & bóng
Mỗi lần ta chuyển động
Chiếc bóng cựa ḿnh theo
Ta ôm ngàn ảo vọng
Bóng thở dài hắt hiu
Quay lưng về phía nắng
Ngỡ thoát được phận bèo
Nghiệp đời c̣n quá nặng
H́nh và bóng cùng đeo.
Phạm Doanh
_________________________________________________________________