Không biết Ông Qui có từ lúc nào, Ông bao nhiêu tuổi nhưng tôi nh́n Ông chắc Ông cũng đă lớn tuổi rồi, hay ít ra Ông cũng lớn tuổi hơn tôi ở lúc đó
Nhà Nội tôi là một ngôi nhà ngói cổ rộng lớn cách cái đ́nh làng khoảng 250 mét, cứ mỗi lần vào rằm tháng Chạp th́ làng tôi có phong tục cúng tế đ́nh thần, trước Rằm khoảng 3 ngày tức là khoảng mùng 12 th́ từ đâu có một con Qui lớn xuất hiện ở nhà Nội tôi mà Bà tôi hay gọi là Ông Qui, sở dĩ chúng tôi nhận diện được Ông v́ trên mai Ông có một vết thẹo như bị ai chém, hay bị người phát vườn phát trúng vậy,
Luôn luôn, năm nầy sang năm khác, cứ hể trước 3 ngày cúng đ́nh th́ Ông Qui về nhà Nội tôi rồi quây quờn ở đó cho đến sau lễ cúng đ́nh th́ Ông lại bỏ ra đi nơi nào không biết cho đến lễ cúng đ́nh tháng Chạp năm sau th́ Ông lại trở về,
Lúc đó tui và cousins c̣n nhỏ chúng tôi thay phiên nhau đứng lên lưng Ông để cởi Qui, mỗi lần như vậy nếu Bà tôi thấy đuọc sẽ la tụ tôi nhiều lắm, . Trong gia đ́nh tôi có nhiều khi thắc mắc đặc câu hỏi , tại sao Ông Qui luôn có hiện diện đúng tháng đúng ngày về nhà Nội tôi như vậy ? Hay đây là tiền thân của gia đ́nh tôi đă qua đời nhiều năm trước giờ hoá thành Ông Qui chăng ????
Những câu hỏi đều không có câu trả lời chính đáng, nhưng hằng năm điều là như vậy, có lần Ông Qui chiều tối chưa thấy mặt, Bà tôi vội hỏi “không biết Ông Qui đâu rồi , không biết có bị ai bắt không ?” Rồi một lát sau th́ Ông Qui xuất hiện .
Tháng 4 năm 1975 tôi rời VN , tôi không biết ǵ về tin của Ông Qui nữa , nhưng sau nầy em tôi vượt biển sang tôi có hỏi về Ông Qú th́ em tôi nói rằng - sau đó 2 năm tức năm 1976-1977 Ông Qui có về, rồi sau đó không về nữa, họ không biết là Ông quá già chết hay bị người ta bắt đi ăn thịt không chừng v́ những năm đó nhiều người bị nạn đói lắm .
Chuyện Ông Qui nghe qua như một chuyện huyền thoại, nhưng đây hoàn toàn sự thật v́ chính tôi đă từng lấy chuối đút cho Ông Qui ăn và cũng từng đứng cởi trên lưng Ông .
Oregon ngày 17 tháng 6 năm 2020