Re: Laozi


[ Follow Ups ] [ Post Followup ] [ Culture ]

Posted by Lz++ (207..61.9) on September 10, 2021 at 19:27:15:

In Reply to: Re: Laozi posted by tinh on September 10, 2021 at 07:30:06:

Tôi t́m ra cho bác rồi đây

Trong ba miền, th́ Nam Kỳ là thuộc địa (colony) hoàn toàn của Pháp, như thể lănh thổ hải ngoại của Pháp, ko dính ǵ đến triều đ́nh nhà Nguyễn nữa. Thể chế cai trị giống như đảo Reunion (thuộc Pháp) hoặc Guam (thuộc Mỹ) bây giờ.

Bắc Kỳ và Trung Kỳ trên giấy tờ là đất bảo hộ của Pháp. Về các điều khoản "như thế nào gọi là bảo hộ", bác có thể google "hiệp ước Huế 1883" hoặc "hiệp ước Patenotre", nhưng đại ư có mấy điểm:
- Pháp đại diện VN cho tất cả các vấn đề đối ngoại, giao thương
- Pháp đặt một quan đại diện (ở Huế) và ở các thành phố lớn để giám sát mọi việc. Việc cai trị dân chúng (đối nội) vẫn do vua (triều đ́nh Huế) và các quan lại Việt nam làm
- Pháp giám sát việc nộp thuế, và một phần thuế phải đóng cho Pháp
- Công dân Pháp có quyền đi lại ở bất cứ đâu, và làm bất cứ điều ǵ họ muốn (ví dụ như truyền đạo) mà ko bị cản trở
- Pháp có quyền đưa quân hoặc đóng quân ở bất cứ chỗ nào

Trên danh nghĩa là vậy, c̣n mức độ ḱm kẹp th́ tất nhiên là nặng hơn

Giờ tới sự khác nhau giữa Bắc Kỳ và Trung Kỳ. Trên giấy tờ th́ hai miền đều là "protectorate" hết. Nhưng ở Bắc Kỳ, khoảng năm 1880s Pháp ép triều đ́nh Huế chấp thuận cho đặt một ông khâm sứ ở Bắc Kỳ. Ông khâm sứ này trên danh nghĩa là đại diện cho triều đ́nh, nhưng thực chất là người Pháp và làm mọi thứ v́ quyền lợi chính quyền Pháp. Ông khâm sứ này có toàn quyền xếp đặt quan lại, đưa ra chính sách này kia, tăng thuế giảm thuế, nói chung hành xử giống như thể tổng thống Bắc Kỳ vậy. Kể từ đó trở đi triều đ́nh Huế không c̣n tiếng nói ǵ nữa ở Bắc Kỳ trên thực tế (dù trên danh nghĩa th́ Bắc Kỳ vẫn thuộc VN).

C̣n ở Trung Kỳ, v́ là nơi đóng đô của triều đ́nh, cho nên nhà Nguyễn vẫn c̣n ít nhiều quyền lực về mặt đối nội. Cho nên mới có mấy vụ Duy Tân với Cần Vương, vua quan ra mặt đối đầu với Pháp. Tuy nhiên sau khi những vụ này xảy ra, và một loại vua bị đi đày (Hàm Nghi, Thành Thái, Duy Tân), Pháp đưa Khải Định lên, và từ đó trở đi triều đ́nh Huế cũng chẳng c̣n thực quyền ǵ nữa, ngoài việc ăn chơi hưởng thụ (trong khuôn khổ người Pháp cho phép).


Follow Ups:

Delete your own posting with password 'delete':
Password:    

Post a Followup

Name:     E-Mail:
Subject:
Comments:

UNICODE (Chie^`u Tra('ng => Chiều Trắng)        VIQR (Chie^`u Tra('ng => Chie^`u Tra('ng)